Schronisko górskie PTTK nad Morskim Okiem

Pierwszy budynek przeznaczony do nocowania powstał nad Moeskim Okiem już w XVII w. Był to mały kamienny szałas wybudowany poniżej moreny. Przez długie lata za schronienie turystom służyły prymitywne szałasy pasterskie. Pierwsze schronisko wybudował Emanuel Homolacs w 1827 r. Przetrwało do 1865 r., kiedy w niewyjaśnionych okolicznościach spłonęło. Przez dziewięć kolejnych lat podróżni przybywający nad Morskie Oko musieli biwakować pod smrekami. Gdy w 1873 r. powstało Towarzystwo Tatrzańskie, jako jeden ze swych głównych celów postawiło sobie budowę schroniska nad Morskim Okiem. Już rok później powstał drewniany budynek składający się z trzech izb, kuchni, sieni i spiżarni. Obiekt stopniowo rozbudowywany w 1880 r. mógł pomieścić 50 osób. W miarę rozwoju ruchu turystycznego w latach 1890–1891 Towarzystwo Tatrzańskie wybudowało obok drugie schronisko. Z czasem oba budynki zostały ze sobą połączone wspólną werandą, tworząc jedną całość. Również to schronisko uległo zniszczeniu podczas pożaru w 1898 r.
W 1901 r. rozpisano konkurs na budowę nowego obiektu. Według zamierzeń Towarzystwa Tatrzańskiego miał to być duży i wygodny hotel górski. Jednak z braku funduszy zdecydowano się na skromny projekt Wandalina Beringera. Powstał drewniany budynek na kamiennej podmurówce, położony na wysokości 1406 m n.p.m., nawiązujący do stylu zakopiańskiego. Uroczyste otwarcie schroniska nastąpiło 15 sierpnia 1908 r. z udziałem wielu znamienitych gości m.in. Mieczysława Karłowicza, Jana Kasprowicza, Władysława Reymonta, Leopolda Staffa. Według zamierzeń TT budynek ten miał służyć jako prowizorka do czasu, kiedy zostaną zebrane środki na większy obiekt. Tak się jednak nie stało i schronisko służy do dziś. Obecnie, po przeprowadzeniu generalnego remontu w latach 1988–1992, obiekt posiada 35 miejsc noclegowych. Obok niego, w pobliżu placu postojowego stoi tzw. „stare schronisko”. Jest to drewniany budynek początkowo przeznaczony na wozownię. Obecnie pełni on funkcję uzupełniającą w stosunku do nowego schroniska, zwiększając ilość miejsc noclegowych (43) oferowanych turystom przybywającym nad Morskie Oko.
Nad Morskim Okiem był także schronisko Hohenlohego. W roku 1891 r. książę Christian Hohenlohe, właściciel dóbr jaworzyńsko-lendackich, wybudował nad Morskim Okiem schronisko. Prawdopodobnie powstało w związku z trwającym przez lata sporem między Galicją a Austro-Węgrami o przebieg granicy państwowej w rejonie Morskiego Oka. Budynek był użytkowany przez węgierską żandarmerię, a zatem raczej niedostępny dla turystów. Źródła podają, że obok niego postawiono wysoki maszt, na który wciągano węgierską flagę. Budynek w krótkim czasie został spalony przez miejscowych górali. Hohenlohe w tym samym miejscu wybudował kolejny obiekt, który zmontował na Polanie Biała Woda i w częściach przetransportował nad Morskie Oko. Złożono go w ciągu doby. Książę zadbał o ochronę budynku przed ogniem, impregnując go środkami chemicznymi. W niczym to jednak nie pomogło i pod koniec listopada 1893 r. schronisko spłonęło. Sprawców nie udało się ustalić.