English
Deutsch
Slovenský
Góra Św. Marcina (384 m n.p.m.), potocznie nazywana Marcinką, uznawana jest za najbardziej na północ wysunięte wzgórze całych Karpat. Leży na Pogórzu Ciężkowickim. Ma kształt wału ciągnącego się z zachodu na wschód. W najwyższym punkcie znajduje się przekaźnik TP EmiTel. Na wierzchowinie góry rozłożone są zabudowania wsi Zawada, a północne stoki należą do Tarnowa.
Na Górze Św. Marcina na zachód od szczytu znajduje się grodzisko. Na podstawie datowania zabytków znalezionych podczas badań archeologicznych przyjąć można, że gród w Zawadzie funkcjonował w IX–XI w., a najprawdopodobniej również przez część XII stulecia. Gród miał powierzchnię około 9.5 ha. Obok grodu właściwego, położonego na kulminacji wyodrębnionego wzniesienia na zachodnim zboczy góry, rozwinął się w kierunku zachodnim system podgrodzi bronionych wałami zaporowymi. Zostały one znakomicie wkomponowane w teren wykorzystując jego naturalne cechy obronne.
Na grodzisku odkryto ślady osadnictwa z różnych epok pradziejów: znaleziono krzemienne narzędzia z neolitu, fragmenty glinianych naczyń z V–IV w. p.n.e. oraz najprawdopodobniej III w. n.e. Największa ilość znalezisk łączy się jednak z okresem wczesnego średniowiecza. Odkryto pozostałości kilkunastu budynków mieszkalnych szałasów na planie wydłużonego prostokąta z zaokrąglonymi narożnikami o wymiarach 2,6 x 4,6 x 1,8–2 m oraz czworokątnych półziemianek o wymiarach 3,0–3,5 x 4,0 m. zagłębionych w podłoże do około 1 m. Domostwa te posiadały w narożnikach paleniska lub piece ułożone z kamieni spajanych gliną. Naprzeciw urządzeń grzewczych znajdowały się wejścia. Stanowiły je zadaszone korytarzyki lub drążone w lessowym podłożu stopnie. W domostwach obu kategorii odkryto liczne przedmioty codziennego użytku mieszkańców grodu. Obok zdecydowanie najliczniejszych fragmentów glinianych naczyń znaleziono żelazne noże i okucia pasów, gliniane przęśliki, okucia i uchwyty wiader, a w jednym z domostw szklany paciorek.
Na Górze Św. Marcina na zachód od szczytu znajduje się grodzisko. Na podstawie datowania zabytków znalezionych podczas badań archeologicznych przyjąć można, że gród w Zawadzie funkcjonował w IX–XI w., a najprawdopodobniej również przez część XII stulecia. Gród miał powierzchnię około 9.5 ha. Obok grodu właściwego, położonego na kulminacji wyodrębnionego wzniesienia na zachodnim zboczy góry, rozwinął się w kierunku zachodnim system podgrodzi bronionych wałami zaporowymi. Zostały one znakomicie wkomponowane w teren wykorzystując jego naturalne cechy obronne.
Na grodzisku odkryto ślady osadnictwa z różnych epok pradziejów: znaleziono krzemienne narzędzia z neolitu, fragmenty glinianych naczyń z V–IV w. p.n.e. oraz najprawdopodobniej III w. n.e. Największa ilość znalezisk łączy się jednak z okresem wczesnego średniowiecza. Odkryto pozostałości kilkunastu budynków mieszkalnych szałasów na planie wydłużonego prostokąta z zaokrąglonymi narożnikami o wymiarach 2,6 x 4,6 x 1,8–2 m oraz czworokątnych półziemianek o wymiarach 3,0–3,5 x 4,0 m. zagłębionych w podłoże do około 1 m. Domostwa te posiadały w narożnikach paleniska lub piece ułożone z kamieni spajanych gliną. Naprzeciw urządzeń grzewczych znajdowały się wejścia. Stanowiły je zadaszone korytarzyki lub drążone w lessowym podłożu stopnie. W domostwach obu kategorii odkryto liczne przedmioty codziennego użytku mieszkańców grodu. Obok zdecydowanie najliczniejszych fragmentów glinianych naczyń znaleziono żelazne noże i okucia pasów, gliniane przęśliki, okucia i uchwyty wiader, a w jednym z domostw szklany paciorek.
