Krzyżne

Krzyżne (2113 m n.p.m.) jest to przełęcz umożliwiająca dogodne przejście pomiędzy Doliną Suchej Wody i Doliną Pięciu Stawów Polskich. Na przełęczy kończy się Orla Perć, która dawniej biegła dalej przez grzbiet Wołoszyna aż na Polanę pod Wołoszynem. Odcinek szlaku prowadzący od Krzyżnego do Doliny Pięciu Stawów Polskich przebiega stromym żlebem, opadającym wysokim progiem do Doliny Roztoki, a następnie przecina wysoko zawieszoną Dolinkę Buczynową. W okresie zimowym fragment ten może być bardzo niebezpieczny ze względu na spore zagrożenie lawinowe oraz konieczność trawersowania twardych pól śnieżnych.
W Dolinie Waksmundzkiej na Równicy Niżniej stało schronisko, nazywane schroniskiem pod Krzyżnem, schroniskiem w Dolinie Waksmundzkiej, czy też schroniskiem im. Maksymiliana Nowickiego. Niewielki granitowy budynek powstał w 1875 r. na wniosek delegatów Towarzystwa Tatrzańskiego – Gustawa Fingera i Maksymiliana Nowickiego. Niestety już trzy lata później schronisko przestało istnieć, zburzone przez lawinę śnieżną. W tym miejscu, wykorzystując częściowo granitowy materiał ze zniszczonego schroniska, postawiono, dziś już nieistniejący, kamienny szałas pasterski.
Następne schronisko, zwane schroniskiem na Krzyżnem, zbudowano wysoko, na północny-wschód od przełęczy Krzyżne (2113 m n.p.m.), między grzbietami Koszystej i Wołoszyna. Wybudowano je w tym miejscu, biorąc pod uwagę rozpościerający się stąd szeroki widok na Tatry Wysokie. Kamienne schronisko istniało w latach 1880–1915. Mimo sporych nakładów finansowych i dbałości Towarzystwa Tatrzańskiego, obiekt ciągle dewastowany zarówno przez ludzi, jak i wiatr halny, nie dotrwał do naszych czasów.