English
Deutsch
Slovenský
Będkowice, wieś w gminie Wielka Wieś, położona w atrakcyjnym turystycznie miejscu, pomiędzy Doliną Będkowską i Doliną Kobylańską, jest znakomitym punktem wypadowym do ich zwiedzania oraz dobrym punktem wypadowym dla wspinaczy skałkowych. Cały teren wsi wchodzi w skład Parku Krajobrazowego Dolinki Krakowskie, obejmującego, oprócz wymienionych dolin, piękne krajobrazowo wąwozy i doliny z licznymi skałami wapiennymi, jaskiniami, źródłami krasowymi i zabytkami kultury materialnej, do których prowadzą szlaki turystyki pieszej i rowerowej, przebiegające przez miejscowość. W granicach dzisiejszej wsi stwierdzono ślady osadnictwa z epoki neolitu i z wczesnego średniowiecza.
Po raz pierwszy Będkowice odnotowane zostały w 1329 r. przy lokacji wsi Hutnica (dzisiejsze Szklary), która wydzieliła się z jej obszaru. Poszczególne części wielodrożnicowej wsi należały do ubogiej szlachty zagrodowej – różnych właścicieli, którzy często się zmieniali oraz stale prowadzili ze sobą spory i procesy o miedze, spadki, lasy itp. W XV w. z Będkowic wyodrębniła się w osobną jednostkę osadniczą wieś Łazy, później Kawiory. W pierwszej połowie XVI w. obszar Będkowic podzielony był pomiędzy 38 właścicieli. Na początku XVIII w. Będkowice były własnością Wesslów. Ich córka Maria Józefa (około 1685–1761) poślubiając w 1708 r. królewicza Konstantego (1680-1726), syna Jana III Sobieskiego, otrzymała wieś jako część posagu Wtedy wieś weszła w skład dóbr królewskich. Kolejnymi właścicielami wsi byli Bzowscy herbu Ostoja. W południowo wschodniej części wsi znajduje się kopiec – mogiła Bzowskich zwieńczony krzyżem, pod którym pochowani zostali i upamiętnieni tablicą nagrobną: Hiacynt Janota-Bzowski (1750–1808), burgrabia krakowski, marszałek Koła Szlacheckiego Stanu Rycerskiego, kawaler Orderu Św. Stanisława oraz Kazimierz Janota-Bzowski (1792–1862), adiutant księcia Józef Poniatowskiego, uczestnik bitwy pod Lipskiem. W okresie rozbiorów Polski Będkowice znalazły się w zaborze rosyjskim i leżały tuż przy granicy z zaborem austriackim. Granica między zaborami, której strzegła nieistniejąca już dziś strażnica rosyjska, przebiegała w Dolinie Będkowskiej. Wieś należała również do rodziny Czartoryskich, którzy w latach 1935–1938 ufundowali murowaną kaplicę. Zabudowania dworskie przetrwały w Będkowicach do początku XX w., później były sukcesywnie rozbierane. Na ich parceli wybudowany został m.in. kościół filialny parafii Biały Kościół. W 1956 r. Będkowice wydzieliły się z macierzystej parafii, stając się rektoratem pw. Najświętszej Marii Panny Królowej. Parafia jest jedną z nielicznych w archidiecezji krakowskiej, w której posługują do mszy świętej ministrantki. Od 2004 r. we wsi działa Stowarzyszenie Przyjaciół Ziemi Będkowickiej „Sokolica”, które prowadzi działalność oświatową.
Po raz pierwszy Będkowice odnotowane zostały w 1329 r. przy lokacji wsi Hutnica (dzisiejsze Szklary), która wydzieliła się z jej obszaru. Poszczególne części wielodrożnicowej wsi należały do ubogiej szlachty zagrodowej – różnych właścicieli, którzy często się zmieniali oraz stale prowadzili ze sobą spory i procesy o miedze, spadki, lasy itp. W XV w. z Będkowic wyodrębniła się w osobną jednostkę osadniczą wieś Łazy, później Kawiory. W pierwszej połowie XVI w. obszar Będkowic podzielony był pomiędzy 38 właścicieli. Na początku XVIII w. Będkowice były własnością Wesslów. Ich córka Maria Józefa (około 1685–1761) poślubiając w 1708 r. królewicza Konstantego (1680-1726), syna Jana III Sobieskiego, otrzymała wieś jako część posagu Wtedy wieś weszła w skład dóbr królewskich. Kolejnymi właścicielami wsi byli Bzowscy herbu Ostoja. W południowo wschodniej części wsi znajduje się kopiec – mogiła Bzowskich zwieńczony krzyżem, pod którym pochowani zostali i upamiętnieni tablicą nagrobną: Hiacynt Janota-Bzowski (1750–1808), burgrabia krakowski, marszałek Koła Szlacheckiego Stanu Rycerskiego, kawaler Orderu Św. Stanisława oraz Kazimierz Janota-Bzowski (1792–1862), adiutant księcia Józef Poniatowskiego, uczestnik bitwy pod Lipskiem. W okresie rozbiorów Polski Będkowice znalazły się w zaborze rosyjskim i leżały tuż przy granicy z zaborem austriackim. Granica między zaborami, której strzegła nieistniejąca już dziś strażnica rosyjska, przebiegała w Dolinie Będkowskiej. Wieś należała również do rodziny Czartoryskich, którzy w latach 1935–1938 ufundowali murowaną kaplicę. Zabudowania dworskie przetrwały w Będkowicach do początku XX w., później były sukcesywnie rozbierane. Na ich parceli wybudowany został m.in. kościół filialny parafii Biały Kościół. W 1956 r. Będkowice wydzieliły się z macierzystej parafii, stając się rektoratem pw. Najświętszej Marii Panny Królowej. Parafia jest jedną z nielicznych w archidiecezji krakowskiej, w której posługują do mszy świętej ministrantki. Od 2004 r. we wsi działa Stowarzyszenie Przyjaciół Ziemi Będkowickiej „Sokolica”, które prowadzi działalność oświatową.
