Tablica upamiętniająca 60 rocznicę akcji „III Most”

Wał
50°07'28"N 20°46'25"E (50.124721, 20.773793)
181 m n. p. m.
Akcja Trzeci Most była operacją przewiezienia z Polski do Anglii zdobytych części V-2. W tym celu w okupowanej Polsce musiał wylądować aliancki samolot. Na miejsce lądowania wybrano pola w Wał-Rudzie koło Zabawy. Lądowisko zostało nazwane przez AK lądowiskiem Motyl. 29 maja 1944 r. odbyła się tam już akcja II Most. Dlatego, gdy przyszły polecania z Londynu o konieczności powtórzenia lądowania, kierownictwo AK w Warszawie wybrało to samo miejsce. Teren był łatwy dla pilota lecącego nocą. Wyraźnie była widoczna wstęga Wisły łącząca się od wschodu z Dunajcem, a od zachodu ciemniał duży pas lasu. Lądowanie samolotu Dakota lecącego z Włoch (Brindisi) miało nastąpić na początku lipca 1944 r. Jednak sytuacja bardzo się skomplikowała. Przez kilka dni padały ulewny deszcze, a w odległości zaledwie kilometra od łąk pojawił się odział niemiecki.
Akcja przeprowadzona została dopiero nocą 25/26 lipca 1944 r. Polegała na dostarczeniu kurierów Rządu RP na uchodźstwie na tereny okupowanej Polski i w drodze powrotnej zabranie elementów zdobytego nad Bugiem pocisku V-2 oraz kurierów. Załoga samolotu była brytyjska, z polskim nawigatorem kpt. K. Szrajerem. Lot miał kryptonim Wildhorn III. Do okupowanej Polski przylecieli: Kazimierz Bilski ps. Rum, Jan Nowak ps. Zych, Leszek Starzyński ps. Malewa i Bogusław Ryszard Wolniak ps. Mięta. W operacji III Most przerzucono z Polski do Brindisi we Włoszech Jerzego Chmielewskiego, Józefa Retingera, Tomasza Arciszewskiego ps. Stanisław, Tadeusza Chciuka ps. Celt oraz Czesława Micińskiego. Planowanym uczestnikiem był Antoni Kocjan, który miał osobiście dostarczyć części rakiety V-2 wraz z dokumentacją do Wielkiej Brytanii, ale został wcześniej aresztowy przez Gestapo. Zastąpił go Jerzy Chmielewski. Operację zabezpieczały oddziały AK Urban, wśród których był m.in. Adam Gondek. Dowódcą zabezpieczenia lądowiska Motyl był kpt. Władysław Kabat ps. Brzechwa. Nowozelandzki pilot George Culliford został za tę akcję odznaczony Orderem Virtuti Militari.
Rakieta V-2 (tajna broń Hitlera) dzięki akcji Trzeci Most trafiła do Anglii. Alianci znając budowę rakiety mogli się skutecznie obronić i Wyspy Brytyjskie zostały uchronione przed zniszczeniem.

Miejsce znajduje się na szlakach

Pobierz aplikację

Nasza witryna wykorzystuje pliki cookies, m.in. w celach statystycznych. Jeżeli nie chcesz, by były one zapisywane na Twoim dysku zmień ustawienia swojej przeglądarki.
Więcej na ten temat...