Wiśniowa

Wiśniowa to duża wieś lachowska, położona w dolinie Krzyworzeki, o bogatej historii i tradycji. Pierwsza wzmianka o niej pochodzi z 1349 r. Od końca XIV w. do czasów rozbiorowych należała do starostwa dobczyckiego. Później jej właścicielami byli: Adam Krzyształowicz, Adam Amon i hr. Feliks Romer. W 1749 r. okolicę nawiedziła plaga szarańczy, którą upamiętnia jedna z kapliczek. Do ciekawego zdarzenia doszło również w czasie rabacji w 1846 r., kiedy to miejscowi chłopi wystąpili w obronie probostwa, na które chciała napaść banda z innych wsi. Wydarzenie upamiętnia kamienny krzyż, stojący przy szkole w miejscu, gdzie doszło do starcia pomiędzy obiema grupami. Wieś rozwinęła się za sprawą targów, urządzanych na placu wiejskim, zwanym rynkiem, na które ściągali gazdowie z całej okolicy. Rozwój handlu spowodował, że miejscowość uchodziła za bogatą, a tutejsza społeczność żydowska była dość liczna jak na warunki wiejskie. Pamiątkę po niej stanowią dwa budynki, stojące w rejonie skrzyżowania, a szczególnie „Ferberówka” przy rynku oraz unikatowa, drewniana bożnica z pocz. XX w., znajdująca się naprzeciw kapliczki domkowej, stojącej przy budynku domu kultury.
W dniu 5 IX 1939 r. pod Wiśniową toczyły walki obronne oddziały 10 Brygady Kawalerii, wsparte przez 156 rezerwowy pułk piechoty (na cmentarzu znajduje się mogiła trzech żołnierzy WP). W czasie okupacji niemieckiej na terenie gmin Raciechowice i Wiśniowa działały prężne komórki ZWZ-AK, tworzące w 1944 r. batalion. Często zachodzili tu partyzancki z Grodziska i Kamiennika. Po walkach pod Łysiną, miejscowość została spacyfikowana przez oddziały policyjne – 18 IX 1944 r. oddział pacyfikacyjny przeszedł przez przysiółki pod Cublą Górą, nie oszczędzając nikogo z napotkanych cywilów. W tych tragicznych wydarzeniach życie straciło 78 mieszkańców miejscowości, pochowanych w mogiłach w górnej części cmentarza. Po zakończeniu wojny, w okolicy operowały do lata 1945 r. niektóre nieujawnione oddziały AK, a później – do ok. 1950 r. – grupy partyzantki antykomunistycznej. Z kultywowanych elementów lokalnej tradycji należy wymienić słynny taniec „Bandaburek” oraz zwyczaj świętowania poniedziałku wielkanocnego, „Siuda Baba”. W miejscowości znajduje się również ciekawa izba regionalna.