Zamek Kmitów i Lubomirskich

Zamek Kmitów i Lubomirskich jest, obok słynnych kopalń soli w Bochni i Wieliczce, najbardziej rozpoznawalnym obiektem turystycznym tego regionu w Polsce.
W drugiej połowie XIV w. Jan Kmita herbu Szreniawa zbudował niewielką budowlę obronną z jedną wieżą, umocnioną ziemnym wałem (w źródłach pisanych zamek pojawia się w 1397 r.). Następni właściciele Wiśnicza rozbudowywali warownię przez wieki.
Obecny wygląd zamku pochodzi z początku XVII w., gdy rezydencja została poddana gruntownej przebudowie typu "palazzo in fortezza". Otoczona została kamiennymi fortyfikacjami z pięcioma bastionamina narożach i nasypami ziemnymi. W kurtynach między bastionami, na niższych kondygnacjach, znajdowały się lochy więzienne oraz pomieszczenia dla służby i wojska. Wwyższe piętra zajmowali oficerowie.
Wjazd do zamku prowadzi przezkamienną bramęz barokową ornamentyką i inskrypcją dotyczącą Lubomirskich. Pałac wewnątrz fortecy nosi cechy renesansu (baszta Bony, arkadowy dziedziniec wewnętrzny, budynek zwany "Kmitówka") i baroku (trzykondygnacyjna kaplica zamkowa ze wspaniałymi malowidłami i sztukateriami Giovanniego Baptisty Falconiego, marmurowe portale, kominki itd.). Przebudową zamku w stylu barokowym kierował wspominany włoski architekt i inżynier wojskowy Maciej Trapolla.
Zamek w Nowym Wiśniczu odwiedzali królowie. W 1550 r. był tu Zygmunt August i jego żona Barbara Radziwiłłówna, a w 1646 r. przebywał tu przez kilka dni król Władysław IV wraz z małżonką Ludwiką Marią, posłami francuskimi, weneckimi i dworzanami. Wiarygodne źródła wymieniają podziemne połączenie z położonym powyżej, również obronnym, klasztorem karmelitów bosych. Przy kuciu tunelu najprawdopodobniej pracowali jeńcy tatarscy, wzięci do niewoli przez Lubomirskiego w bitwie pod Chocimiem w 1621 r.
Zamek podlega Muzeum Ziemi Wiśnickiej i jest udostępniony dla turystów.