Radłów

Radłów jest niewielkim miastem (siedzibą gminy) położonym w powiecie tarnowskim w dolinie Dunajca. Pierwsze historyczne wzmianki o Radłowie są w "Kodeksie Katedry Krakowskiej" pod datą 1084 r. Wtedy w Radłowie powstała parafia, a miejscowość została uposażeniem biskupów krakowskich. Według "Monografii Opactwa Cystersów w Mogile" w 1236 r. przebywał w Radłowie biskup krakowski Wisław. W Radłowie częste były powodzie (w latach: 1118, 1221, 1252, 1253, 1270). O powodzi w 1270 r. tak pisał Jan Długosz: „Od dnia 22 czerwca, aż do połowy sierpnia ciągle dniem i nocą padały ulewne deszcze, skąd rzeki Wisła, Raba, i Dunajec powystępowały z brzegów, zatopiły ziemię, pola i lasy zamieniając w pustynię".
W 1337 r. biskup krakowski Jan Grot ze Słupej wybudował w Radłowie z własnych funduszy kościół, który przetrwał do 1915 r. W 1450 r. był w Radłowie kardynał Zbigniew Oleśnicki wraz z kapitułą krakowską, aby przeprowadzić rozgraniczenie swych dóbr od wsi szlacheckich: Zabawa i Zdrochec. Wielkie wylewy Dunajca i Wisły były też w latach 1468 i 1533. W "Liberum memorabilium" ówczesny proboszcz Radłowa Stanisław Hozjusz napisał: "Dunajec dosięgał progu kościoła, a wokół przewalały się nieprzejrzane wody, nosząc ludzi, dobytek i sprzęt wszelki”. W 1650 r. w Radłowie wzmiankowany był nowy dwór biskupi oraz pięć innych budynków, w tym siedziba starostwa niegrodowego. W 1680 r. biskup Piotr Trzebicki wzniósł nowy pałac. W końcu XVIII w. Radłów był małym miasteczkiem z trapezowym rynkiem i drewnianymi domami podcieniowymi stojącymi w układzie szczytowym, z zabudowaniami gospodarczymi na tyłach działek. Następne powodzie nawiedzały Radłów i okolice w latach 1647, 1671, 1724, 1774, 1788, 1813, 1844, 1903. W 1844 r. Radenfeld zbudował w Radłowie okazały pałac.
Podczas I wojny światowej trwające na linii Dunajca walki pozycyjne obróciły cały teren w pustynię. Pastwą płomieni padł gotycki kościół wraz z plebanią i zabudowaniami. Ludność cierpiała głód i nędzę. W wyniku walk spłonęły też Siedlec, Biskupice Radłowskie, Glów i Łęka. Okolice Radłowa były jednym polem bitwy. Częściowo uszkodzone zostały też pałac i budynek szkolny. Po ustąpieniu Rosjan przystąpiono do odbudowy zniszczeń.
Niesłychane rozmiary miała powódź w 1934 r., trwająca niemal tydzień. W okresie międzywojennym na radłowskim rynku wybudowano ratusz, w którym urzędował burmistrz i rada miejska. Po reformie samorządowej w 1934 r. Radłów stał się wsią. Prawa miejskie odzyskał 1 stycznia 2010 r.