Kopiec Kościuszki

Zaraz po śmierci Tadeusza Kościuszki, kiedy jego ciało spoczęło w krypcie św. Leonarda na Wawelu, zaczęto w Krakowie myśleć o utworzeniu pomnika wielkiemu wodzowi. Wybrano pomysł wzorowany na historycznych krakowskich mogiłach Krakusa i Wandy. W 1820 r. rozpoczęto prace pod kierunkiem Feliksa Radwańskiego, uroczyście wysypując ziemię przywiezioną spod Racławic, później również spod Maciejowic, Dubienki i Szczekocin. Pieniądze na prace pochodziły ze składek całego społeczeństwa, dzięki temu w 1823 r. kopiec został ukończony. Kopiec usytuowany jest na Sikorniku, ma 34 m wysokości i 80 m średnicy u podstawy. Opiekę nad mogiłą objął wtedy Komitet Kopca Kościuszki. W 1853 r. w ramach fortyfikowania Krakowa, kopiec został otoczony fortem cytadelowym, zaprojektowanym przez Feliksa Księżarskiego. Mimo utworzenia pełnego pierścienia, Austriacy, zgodnie z umową, pozostawili dostęp do Kopca. W 1860 r. na szczycie umieszczono głaz z tatrzańskiego granitu. Kopiec przetrwał obydwie wojny światowe, uzupełniany był ziemią z różnych miejsc związanych z Kościuszką. Tragiczna w skutkach okazała się powódź w 1997 r., kiedy to ulewne deszcze spowodowały obsunięcie się ziemi. Po latach pracy, a nawet chwilowym zniknięciu kopca z panoramy Krakowa, oddano go ponownie do użytku w 2002 r. Podczas budowy fortyfikacji wokół kopca zburzono starą i wzniesioną nową kaplicę bł. Bronisławy, również projektu Księżarskiego. Obok znajduje się wejście na kopiec. Zwiedzanie wzbogacone jest wystawą między innymi o Kościuszce, a odpocząć można w jednej z kawiarenek. Obecnie fort jest nieźle zachowany ze względu na jego wykorzystanie dla celów komercyjnych. Swoją siedzibę ma tutaj radio RMF FM, które po raz pierwszy zabrzmiało 15 stycznia 1990 r. piosenką Afrika grupy Toto. Znajduje się tu również hotel. Ze szczytu rozpościera się dookolna panorama, a kopiec jest widoczny z wielu zakątków Krakowa, a przede wszystkim z Wawelu.