Gręboszów

Wieś gminna położona na Nizinie Nadwiślańskiej, 20 km na północny zachód od Dąbrowy Tarnowskiej. Na terenie gminy, w miejscowości Ujście Jezuickie, Dunajec wpada do Wisły.

Gręboszów wzmiankowany jest po raz pierwszy w 1287 r. jako własność rodu rycerskiego herbu Nieczuja. To jedna z najstarszych wsi w gminie, powstała w wyniku zasiedlania terenów Puszczy Sandomierskiej na prawym brzegu Wisły. Nazwa pochodzi od imienia Grembosz (Grębosz), prawdopodobnie założyciela lub właściciela wsi. Po Nieczujach wieś należała do Dembińskich, Krasińskich, w 1. poł. XIX w. była własnością gen. Józefa Załuskiego. W 1857 r. w Gręboszowie urodził się znany działacz ludowy Jakub Bojko – współtwórca partii Stronnictwo Ludowe, zaś w 1898 r. major Henryk Sucharski, obrońca Westerplatte w 1939 r.

W szkole podstawowej znajduje się Izba Pamięci mjr. Henryka Sucharskiego, a przed budynkiem stoi jego pomnik postawiony w 1994 r.

Kościół Wniebowzięcia NMP zbudowany w 1650 r. z fundacji Franciszka Dembińskiego herbu Rawicz. Barokowy, murowany, trójnawowy, zastąpił gotycką drewnianą świątynię istniejącą do 1635 r. W XIX w. rozbudowany z fundacji właścicieli dóbr gręboszowskich Józefa i Zofii Załuskich. Do kościoła prowadzą trzy portale marmurowe, jeden opatrzony herbem Rawicz, a drugi datą 1681. Witraże zostały wykonane w 1920 r. w Zakładzie Żeleńskiego w Krakowie. W ołtarzu głównym znajduje się obraz Matki Bożej z Dzieciątkiem, prawdopodobnie z XVII w., otoczony miejscowym kultem. W północnej nawie stoi pomnik nagrobny gen. Józefa Załuskiego (1787–1866) w formie wspartego na lwach sarkofagu, na którym spoczywa postać zmarłego.

Cmentarz parafialny założony ok. 1850 r. Przy głównej alei znajdują się dwie figury w kształcie słupa pokryte płaskorzeźbioną dekoracją, opatrzone inskrypcją oraz datami 1759 i 1760. Nieco dalej stoi klasycystyczny grobowiec Janotów Bzowskich, ostatnich właścicieli Gręboszowa, wsparty na czterech doryckich kolumnach. W głębi cmentarza mieści się kwatera wojskowa z czasów I wojny światowej nr 250, projektu Johanna Watzala, gdzie pochowano 112 żołnierzy austro-węgierskich, 83 rosyjskich oraz 17 polskich legionistów poległych 23 września 1915 r. po drugiej stronie Wisły.