Janina Kosmowska

Uniwersytet Jagielloński, ul. Gołębia 24

Urodziła się w 1864 r. w Łęcznej pod Lublinem. Uczyła się na tajnym Uniwersytecie Latającym w Warszawie. Chciała pracować jako farmaceutka, jednakże do tego było niezbędne wyższe wykształcenie. Wówczas, m.in. dzięki zabiegom Bujwidów, od roku akademickiego 1894/95 kobiety mogły rekrutować się na Uniwersytet Jagielloński. Jednakże, aby dostać się na farmację należało ukończyć kurs, stąd terminowała w aptece mgra Alfonsa Bukowskiego, po czym zdała egzamin na pomocnika aptekarskiego. W 1894 r., pokonując ok. 60 kandydatek, jako jedna z trzech kobiet, rozpoczęła naukę na Wydziale Filozoficznym UJ. Otrzymała status hospitantki – mogła uczestniczyć w zajęciach po uzyskaniu zgody każdego wykładowcy, poza tym co semestr ponownie składać prośbę do władz uczelni o kontynuowanie nauki. Zgodnie z panującymi przepisami nie mogła otrzymać dyplomu. W 1898 r. uzyskała ministerialne zezwolenie na złożenie egzaminu magisterskiego. W tym okresie prawo monarchii austriackiej nie pozwalało kobietom na wykonywanie zawodu farmaceuty, dlatego założyła pierwszy w Krakowie zakład kefirowy. W związku z rosnącym popytem na ten produkt zakład szybko się rozwijał i w 1897 r. powstała filia w Zakopanem. Kefir uważano za środek leczniczy skuteczny w leczeniu chorób płuc podczas kuracji sanatoryjnych. Została asystentką Odona Bujwida w Zakładzie Produkcji Surowic i Szczepionek w Krakowie. Opublikowała pracę naukową dotyczącą jadu błoniczego. W latach 1920–1924 była zatrudniona w Wytwórni Surowic i Szczepionek Weterynaryjnych, a następnie w Wojewódzkim Związku Kas Chorych jako taksatorka recept. Zmarła w 1951 r. w Krakowie. Została pochowana pod nazwiskiem drugiego męża (Jastrzębska).