Muzeum Dwory Karwacjanów i Gładyszów Ośrodek Konferencyjno-Wystawienniczy "Kasztel w Szymbarku"

W 2008 roku utworzono instytucje kultury– Muzeum Dwory Karwacjanów i Gładyszów. Składa się ona z Galerii Sztuki ,,Dwór Karwacjanów” w Gorlicach, Skansenu Wsi Pogórzańskiej im. Prof. Romana Reinfussa w Szymbarku, Ośrodka konferencyjno-Wystawienniczego ,,Kasztel w Szymbarku” oraz Zagrody Maziarskiej w Łosiu wraz z Cerkwią w Bartnem.

Galeria Sztuki ,,Dwór Karwacjanów” w Gorlicach znajduje się w Dworze Karwacjanów, należy do oddziału Nowosądeckiego Biura Wystaw Artystycznych. W kamiennych piwnicach znajduje się kawiarnia, a na wyższych piętrach pokoje hotelowe i duża sala wystawowa im. Bronisława Świeykowskiego komisarycznego Burmistrza Gorlic w latach 1914 – 1915 oraz mniejsza im. prof. Włodzimierza Kunza - byłego rektora Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie, Honorowego Obywatela Gorlic. Przed dworem znajduje się pomnik Dersława I Karwacjana z 2005 roku.

Ośrodek konferencyjno-Wystawienniczy ,,Kasztelan w Szymbarku” jest to unikatowy na skalę kraju dwór renesansowy, w powiecie gorlickim. Dawna siedziba Gładyszów następnie Siedleckich, Bronikowskich, zamieszkiwana do końca XVIII wieku. W XIXI wieku służył jako gorzelnia i magazyn zbożowy. Dwór wzniesiono w dwóch etapach, rozpoczęto budowę początkiem XVI w. a zakończono w latach 1585-1590. Położony jest na skarpie, nad Ropa. Ma trzy kondygnacje i zbudowany został na planie prostokąta o wymiarach 20 x 13 m, z kamienia łamanego z dodatkiem cegły. Na narożnikach dostawione są kwadratowe alkierze z izdebką mieszkalną, które wykorzystywane były też jako miejsce obserwacji lub do obrony. Ściany dworu w XVII wieku były wzmacniane przyporami z kamienia i cegły, dodano wtedy tez ściany działowe. Na dole alkierzy znajdują się pomieszczenia służące jako zbrojownia lub skarbczyk. Na dworze znajduje się komnata reprezentacyjna, z ośmioma oknami a obok z jedną mniejszą komnatą. Zachowane są również dwie piwnice o kolebkowym sklepieniu oraz kilka oryginalnych elementów wystroju wnętrz. Są to kamienne obramienie drzwi, fragmenty kominków i malowidła ścienne w dwóch alkierzach. W drugiej fazie budowy zwieńczono budowlę attyką arkadową (wzory w kolorowym tynku), której obecnie niestety nie da się odtworzyć. W Polsce jest to jedyny tego typu obiekt, można za to oglądać podobne w Czechach, na Węgrzech i we Włoszech.

Po renowacji, w 2011 r. zamek udostępniono turystom. W kompleksie: kasztel, dwór, oficyna utworzono ośrodek konferencyjno-wystawienniczy, który jest oddziałem Muzea Dwory Karwacjanów i Gładyszów w Gorlicach. W obiektach powstało Międzynarodowe Forum Kultury Europy Środkowo – Wschodniej, reklamujące Małopolskę i kulturę innych krajów Słowacji, Czech, Ukrainy itd. Ekspozycja znajduje się w kasztelani, natomiast na w dworku znajduje się teraz restauracja. W jednym z alkierzy kasztelanu wbudowano windę, a ogólnie całą renowację obiektu uznano za bardzo udaną.

Obok kasztelanu znajduje się Skansen Wsi Pogórzańskiej z dawnym budownictwem ludowym, który realizuje jeden z głównych celów instytucji Muzeum Dwory Karwacjanów i Gładyszów, czyli gromadzenie, przechowywanie, konserwowanie, opracowanie i udostępnianie zbiorów z dziedziny historii, sztuki, etnografii, architektury i budownictwa ludowego.

Zagroda Maziarska w Łosiu, utworzona w starej zagrodzie łemkowskiej pokazuje historię i elementy maziarstwa: produkcje dziegciu, historię przemysłu naftowego w powiecie gorlickim, historię i tradycję wsi łemkowskiej z doliny Ropy, rzemiosła pokrewne łemkowskie (kamieniarstwo, łyżkarstwa), wystrój chyży łemkowskiej, ubiór, narzędzi, sprzęt i ekspozycję zrekonstruowanego wozu maziarskiego.

Cerkiew Świętych Kosmy i Damiana w Bartnem jest to dawna cerkiew greckokatolicka utworzona w 1842 roku we wsi Bartne. Reprezentuje zachodni typ łemkowskiego budownictwa sakralnego. Jest orientowana, trójdzielna. Składa się z prezbiterium, nawy, babińca, zakrystii. W 1947 po wysiedleniu ludności łemkowskiej cerkiew była nie używana i została częściowo zniszczona. Po remoncie w 1968-70 cerkiew pełni funkcję muzealną.