Jaskinia Łokietka

Jaskinia Łokietka nazywana również grotą Łokietka jest to jaskinia krasowa, położona około 125 m nad dnem Doliną Sąspowskiej w obrębie Ojcowskiego Parku Narodowego. Jej długość wynosi 320 m, a deniwelacja -7 m. Jaskinia składa się z dwóch głównych sal: Rycerska i Sypialnia, i dwóch mniejszych oraz kilku korytarzy. Jaskinia wyżłobiona jest przez wodę w wapieniach górnej jury. Swoją nazwę zawdzięcza legendzie, która mówi że w jaskini ukrywał się Władysław Łokietek przed królem czeskim Wacławem II na przełomie XIII i XIV w. Przed królem uratował go pająk, który zasłonił otwór jaskini pajęczyną, wprowadzając w błąd pościg. Pierwsze wzmianki na temat Jaskini pochodzą z końca XVII wieku, gdy nosiła nazwę ,,Jaskinia Królewska”. W 1927 uznano ją za zabytek.

Zawalenie się stropu prawdopodobnie jeszcze przed epoką lodowcową spowodowało, że odcinek wstępny jest jego pozbawiony. W stropie Korytarza Głównego znajdują się tzw. kotły wirowe powstałe w czasie, gdy cała jaskinia wypełniona była wodą. Korytarz Główny prowadzi do Sali Rycerskiej, skąd ciasnym przejściem można przedostać się do małej sali nazywanej Kuchnią, która jest najstarszą częścią jaskini. Z kuchni schody prowadzą do Sypialni, której dno usłane jest rumoszem i blokami wapienia oderwanego od ścian i stropu. Ogólnie szata naciekowa Jaskini uznawana jest za ubogą, zachowała się tylko w niedostępnych miejscach. Składa się z niedużych stalaktytów rurkowych, szczególnie widocznych na stropach obu sal. Ściany pokryte polewami, a ich odcinki przewieszone zdobią żebra naciekowe lub małe draperie. Warty uwagi jest duży słup naciekowy nazywany ,,Orzeł” dobrze wykształcony na północnej ścianie. W pobliżu słupa naciekowego występują też stalagmity. Temperatura wewnątrz jaskini wynosi około 7-8 °C i utrzymuje się na tym poziomie przez cały rok. W zimie można zaobserwować też przed wejściem ”stalagmity” lodowe.

Jaskinia była rozkopywana fragmentarycznie przez J. Zawiszę w 1871 r. i S. J. Czarnowskiego w 1886 i 1899 r. Odkryto wtedy liczne kości niedźwiedzia jaskiniowego oraz ślady bytności człowieka w postaci tzw. ostrza jerzmanowickiego.