Ciężkowicko-Rożnowski Park Krajobrazowy

Ciężkowicko- Rożnowski Park Krajobrazowy położony jest na terenie gmin: Ciężkowice, Gromnik, Rzepiennik, Strzyżewski, Zakliczyn i Czchów. Zajmuje obszar na Pogórzu Rożnowskim i Ciężkowickim, pomiędzy doliną Dunajca na zachodzie i doliną Białej oraz Rzepianki na wschodzie. Ma powierzchnię 18 247,2 ha i powołany został w 16.11.1995 roku, nadzoruje go oddział w Tarnowie. Park obejmuje ośrodek Edukacji Ekologicznej, prowadzony przez Zespół Parków Krajobrazowych Województwa Małopolskiego. Park pochwalić się może interesującymi zabytkami i wyjątkową przyrodą nieożywioną. Charakterystycznymi miejscami dla tego obszaru są rezerwat przyrody ,,Skamieniałe Miasto” w Ciężkowicach i użytek ekologiczny Polichty.

Podłoże Parku zbudowane jest z utworów fliszowych, czyli naprzemianlegle ułożonych skał osadowych (głównie piaskowców, łupków, zlepieńców). Należą one do płaszczowiny śląskiej i zostały mocno sfałdowane. Zarówno geologia terenu jak i rzeźba mają urozmaicony charakter. Łagodne wzgórza poprzecinane są dolinami potoków i rzek. Wzgórza tworzą odporne na wietrzenie piaskowce i zlepieńce, a w obniżeniach występują mułowce, iłowce i cienkie warstwy piaskowców. W krajobrazie wyróżniają się szczyty: Mogiła– 478 m n.p.m., Styr– 460 m n.p.m., Jamna– 490  m  n.p.m. oraz Jastrzębia Góra– 516 m n.p.m. W Skamieniałym Mieście tak jak w rejonie Siekierczyny można zobaczyć piaskowcowo- zlepieńcowate formy skałkowe, powiązane z wydzieleniem piaskowca ciężkowickiego. Na terenie Parku zostały zlokalizowane bardzo cenne źródła wód siarczkowych. Występują one na Pogórzu Rożnowskim w rejonie Suchej Góry w miejscowości Polichty oraz w Woli Stróskiej. Występują w gruboławicowych piaskowcach istebniańskich wieku kredowego w ich strefach uskokowych. Ich średnia mineralizacja to około 500 mg/l wody.

Park posiada urozmaiconą szatę roślinną i różnorodne gatunki zwierząt. Do najcenniejszych elementów flory należą zbiorowiska leśne, które stanowią 39% (część z nich jest praktycznie nie przekształcone przez człowieka). Do najczęściej występujących należy buczyna karpacka, kwaśne jedliny, grądy. Oprócz cennych zbiorowisk leśnych można też tu znaleźć gatunki rzadkich w skali kraju grzybów, takich jak soplówka jodłowa czy maczużnik nasięźrzałowy. Do ciekawych elementów flory należą też rośliny nieleśne takie jak roślinność naskalna, obrastająca wychodnie piaskowce ciężkowickie oraz murawy kserotermiczne. Wśród zwierząt można zauważyć liczne gatunki rzadkie a nawet ginące. Spotykane są np. łasice i gronostaje, a nad brzegami Białej – wydry oraz bobry.

Oprócz bogatej flory i fauny na terenie Parku występują różne zabytki, obiekty geologiczne czy obiekty objęte ochroną przyrody. Do zabytków należą liczne kościoły, z czego niektóre z nich leżą na Szlaku Architektury Drewnianej w Małopolsce. Występują też rezerwaty przyrody (,,Styr” i ,,Skamieniałe Miasto”), pomniki przyrody, stanowisko dokumentacyjne (Kamieniołom ,,Tursko”), obszary 2000 oraz ścieżki przyrodnicze i szlaki turystyczne. ,,Skamieniałe Miasto” stanowi jedną z największych atrakcji, w którym znajduje się kilkadziesiąt form skalnych, o wysokości od kilku do kilkunastu metrów wysokości. Formy skalne występują w postaci baszt, ambon, progów, platform lub grzybów skalnych, części z nich otrzymała ciekawe nazwy takie jak: Piekiełko, Czarownica, Ratusz, Grunwald, Grzybek, Borsuk. Warte zobaczenia jest też uroczysko ,,Polichty” o dużym bogactwie i różnorodności przyrody nieożywionej. Część uroczyska objęta jest ochroną w formie użytku ekologicznego. Na jego obszarze znajduje się Ośrodek Edukacji Ekologicznej Zespołu Parków Krajobrazowych Województwa Małopolskiego oraz ścieżka przyrodnicza, która przebiega przez obszary uznawane za najciekawsze.