Chełmiec

Chełmiec, obok innych miejscowości w tej okolicy, szczyci się historią osadnictwa sięgającą kilka tysięcy lat wstecz. Pierwsze wzmianki pochodzą jednak z 1257 r., kiedy książę krakowski Bolesław Wstydliwy ofiarował swojej żonie Kunegundzie okoliczne ziemie wraz z istniejącą już wsią Chełmiec. Późniejsza święta ufundowała klasztor klarysek w Starym Sączu, któremu ofiarowała swoje folwarki na Sądecczyźnie. W XVI w. Chełmiec przeszedł pod władanie Spytka Jordana, a później Sebastiana z Lubomierza. W następnym wieku był już własnością starostwa sądeckiego, wraz z którym przeszedł pod zarząd austriackiego zaborcy. W XIX i XX w. majątek był w posiadaniu rodzinny Wittigów, z czasów których pochodzi, będący dziś w stanie mocno zaniedbanym, dwór w Chełmcu. Po II wojnie światowej dobra chełmieckie zostały rozparcelowane, a w zabudowaniach dworskich funkcjonowała gminna spółdzielnia Samopomoc Chłopska. Obecnie dwór znajduje się w rękach gminy Chełmiec i możliwe, że w najbliższych latach jego stan się polepszy. Przyrodniczą atrakcją miejscowości jest wytyczona przez nadleśnictwo w Starym Sączu przyrodnicza ścieżka edukacyjna w Lesie Chełmieckim. Na stokach Chełmieckiej lub Paściej Góry znajduje się Grodzisko w Chełmcu. Gród funkcjonował w czasach wiślańskich oraz wczesnopiastowskich na bardzo rozległym terenie. Majdan był założony na wypłaszczeniu cypla odchodzącego od górskiego stoku. Otaczały go aż trzy pierścienie wałów obronnych, a od strony południowej miał dwa podgrodzia chronione własnymi wałami o rozpiętości prawie 300 metrów. Osada pełniła funkcję strażniczą przy szlaku handlowym biegnącym doliną Dunajca. Istnieją przesłanki na podstawie wykopalisk, które mogą wskazywać na zniszczenie grodu wskutek najazdu, być może dokonanego przez Madziarów.