English
Deutsch
Slovenský
Życzanów to niewielkie osiedle położone na zboczu bocznego grzbietu opadającego od Makowicy (948 m n.p.m.) na zachód, w stronę doliny Popradu. Główne skupisko domów znajduje się bezpośrednio ponad miejscem, gdzie Potok Życzanowski uchodzi do Popradu. Najwyższa część osiedla jest położona na wysokości około 430 m n.p.m. Życzanów zamieszkuje ponad 200 mieszkańców, a od 1995 r. wioska jest samodzielnym sołectwem w gminie Rytro. Należące do wsi tereny graniczą od północy z Wolą Krogulecką (gmina Stary Sącz), od wschodu i południa z Głębokiem-Suchą Strugą, a od zachodu (poprzez Poprad) z Rytrem. Wioska nie posiada ciekawych krajoznawczo obiektów ani infrastruktury usługowej, a jej mieszkańcy korzystają z dobrze rozwiniętej infrastruktury w pobliskim Rytrze.
Życzanów jako przysiółek Rytra powstał w połowie XIX w., kiedy to w okresie intensywnego zapotrzebowania na ziemię uprawną brano pod uprawę wszystkie nadające się ku temu tereny. Prawdopodobnie pierwsi zarębnicy mogli pojawić się w Życzanowie już w połowie XVIII w. Na mapie katastralnej Rytra z 1846 r. granice wyrobionych pól, polan i lasów pokrywają się w większości z aktualnym zasięgiem terenów rolniczych po północno-zachodniej stronie Makowicy (948 m n.p.m.). Rytro było wtedy podzielone na trzy niwy, z których jedną nazywano „Rzeczanów”. W oficjalnych dokumentach zaczął pojawiać się „bałagan” z nazwą potoku i osiedla. Na dziewiętnastowiecznych austriackich mapach katastralnych potok figuruje pod niemiecką nazwą „Rzyczanower Bach”. W skorowidzu wszystkich miejscowości... J. Bigo z 1886 r. wioska występuje jako „Zyszanów”. Natomiast w „Słowniku geograficznym Królestwa Polskiego...” z 1889 r. figuruje jako „Ryczanów”. Przez długie dziesięciolecia używana i promowana była nazwa „Rzeczanów”. Prof. E. Pawłowski w pracy „Nazwy miejscowe Sądecczyzny” za prawidłową uznał „Życzanów”, wywodząc ją od nazwy osobowej „Życzan”, co oznacza upragniony, życzony syn. Taką też nazwę dla sołectwa przyjęła ostatecznie pod koniec XX w. Rada Gminy Rytro.
Dolina Potoku Życzanowskiego jest bardzo głęboko wcięta. Porasta ją stary, dorodny, lecz mocno eksploatowany las. Na potoku są wysokie szypoty (progi skalne). Jego koryto wraz ze skalistym wąwozem i sąsiadującym lasem jest pomnikiem przyrody, wpisanym do rejestru w 1998 r. pod nazwą „Głęboki Jar” (na długości 1 km, o powierzchni 7 ha). Taka nazwę nosi też stara gajówka w pobliżu dolnego wlotu do wąwozu. Obszarowy pomnik przyrody „Głęboki Jar” w połowie leży na terenie Woli Kroguleckiej, a w połowie na terenach Życzanowa (granica w tym miejscu biegnie wzdłuż potoku). Doliną potoku prowadzi niebieski szlak turystyczny PTTK z Barcic przez Wolę Krogulecką na Makowicę (948 m n.p.m.) oraz szlak przyrodniczy im Adama hrabiego Stadnickiego (wyznakowany w 1999 r.) i gminna ścieżka rowerowa nr 3.
Życzanów jako przysiółek Rytra powstał w połowie XIX w., kiedy to w okresie intensywnego zapotrzebowania na ziemię uprawną brano pod uprawę wszystkie nadające się ku temu tereny. Prawdopodobnie pierwsi zarębnicy mogli pojawić się w Życzanowie już w połowie XVIII w. Na mapie katastralnej Rytra z 1846 r. granice wyrobionych pól, polan i lasów pokrywają się w większości z aktualnym zasięgiem terenów rolniczych po północno-zachodniej stronie Makowicy (948 m n.p.m.). Rytro było wtedy podzielone na trzy niwy, z których jedną nazywano „Rzeczanów”. W oficjalnych dokumentach zaczął pojawiać się „bałagan” z nazwą potoku i osiedla. Na dziewiętnastowiecznych austriackich mapach katastralnych potok figuruje pod niemiecką nazwą „Rzyczanower Bach”. W skorowidzu wszystkich miejscowości... J. Bigo z 1886 r. wioska występuje jako „Zyszanów”. Natomiast w „Słowniku geograficznym Królestwa Polskiego...” z 1889 r. figuruje jako „Ryczanów”. Przez długie dziesięciolecia używana i promowana była nazwa „Rzeczanów”. Prof. E. Pawłowski w pracy „Nazwy miejscowe Sądecczyzny” za prawidłową uznał „Życzanów”, wywodząc ją od nazwy osobowej „Życzan”, co oznacza upragniony, życzony syn. Taką też nazwę dla sołectwa przyjęła ostatecznie pod koniec XX w. Rada Gminy Rytro.
Dolina Potoku Życzanowskiego jest bardzo głęboko wcięta. Porasta ją stary, dorodny, lecz mocno eksploatowany las. Na potoku są wysokie szypoty (progi skalne). Jego koryto wraz ze skalistym wąwozem i sąsiadującym lasem jest pomnikiem przyrody, wpisanym do rejestru w 1998 r. pod nazwą „Głęboki Jar” (na długości 1 km, o powierzchni 7 ha). Taka nazwę nosi też stara gajówka w pobliżu dolnego wlotu do wąwozu. Obszarowy pomnik przyrody „Głęboki Jar” w połowie leży na terenie Woli Kroguleckiej, a w połowie na terenach Życzanowa (granica w tym miejscu biegnie wzdłuż potoku). Doliną potoku prowadzi niebieski szlak turystyczny PTTK z Barcic przez Wolę Krogulecką na Makowicę (948 m n.p.m.) oraz szlak przyrodniczy im Adama hrabiego Stadnickiego (wyznakowany w 1999 r.) i gminna ścieżka rowerowa nr 3.
