Kościół Narodzenia NMP w Jodłowniku

Jodłownik (ok. 1140 mieszkańców), siedziba gminy, położony jest w dolinie rzeki Tarnawki w Beskidzie Wyspowym. Nazwa wsi pochodzi od lasów jodłowych porastających w dawnych czasach tę okolicę (szczególnie zbocza Kostrzy i Świnnej Góry). Pierwsze wzmianki o miejscowości pochodzą z 1361 r. W XIV i XV w. wieś należała do rodów Drobotów, Ratołdów (herbu Szeliga). W XVI w. wieś przechodziła z rąk Achacego Jordana z Zakliczyna do rodziny Lubomirskich, a następnie do Niewiarowskich (herbu Półkozic), którzy przekazali swe dobra dominikanom z Krakowa. W wyniku kasaty józefińskiej (1782 r.) dobra ziemskie klasztorne przeszły na własność rządu austriackiego. Dobra jodłownickie zlicytowano i u progu XIX w. ich właścicielami została rodzina Romerów (dając początek jodłownickiej linii tego rodu). Stefan Romer założył w 1893 r. stado bydła czerwonego polskiego, które jest uznane za pierwszy ośrodek pracy hodowlanej nad tą rasą (prowadzony do dziś; w Jodłowniku znajduje się siedziba Krajowego Związku Hodowców Czerwonego Bydła Polskiego). Podczas rabacji galicyjskiej w 1846 r. dwór Romerów był wielokrotnie plądrowany (dziś można oglądać pozostałości dworu Romerów z XIX i XX w. - zachowana duża część zabudowań gospodarczych, park, na cmentarzu grobowce rodzinne). Kościół drewniany pw. Narodzenia NMP, został ufundowany przez Przecława Niewiarowskiego (w przedsionku kościoła znajduje się jego portret z około 1600 r.) w 1585 r. z drewna modrzewiowego. Kościół jest konstrukcji zrębowej, wieża konstrukcji słupowej. Od 1869 r. opiekę nad kościołem sprawowali cystersi ze Szczyrzyca. Ks. Alojzy Tajduś z tego zakonu na przełomie XIX i XX w. obok kościoła wybudował plebanię. Dzięki jego staraniom w 1904 r. do Jodłownika przybyły siostry dominikanki i są tam do dziś. Parafia istnieje od 1925 r. (wcześniej Jodłownik należał do parafii w Skrzydlnej). Wewnątrz kościoła znajduje się rokokowa polichromia z 1764 r. (kartusze z popiersiami świętych dominikanów), na stropie koronacja Matki Bożej. Klasycystyczny ołtarz główny, przedstawia Ofiarowanie NMP, po bokach posągi św. Jacka i Dominika, ołtarze boczne późnobarokowe (Matki Bożej z Dzieciątkiem i Najświętszego Serca Pana Jezusa), barokowa ambona. Obok drewnianego kościoła stoi murowany kościół konsekrowany w 1987 r., w którym znajduje się przeniesiony z drewnianej świątyni obraz Matki Bożej Jodłownickiej (z XVII w.) pod tytułem Narodzenia NMP i dwa XVI-wieczne dzwony. W 2009 r. w Jodłowniku i okolicy kręcono sceny do komedii „Święty interes” (premiera w 2010 r.) w reżyserii Macieja Wojtyszki. Mieszkańcy gminy Jodłownik byli statystami. Co roku we wszystkich parafiach gminy wójt organizuje konkurs palm wielkanocnych zwanych na tym terenie kociankami. W poniedziałek wielkanocny można spotkać słomiaków.