Kościół Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Tyliczu

49°23'54"N 21°01'26"E (49.39845, 21.023983)
591 m n. p. m.

Dość duża wieś letniskowa Tylicz (ponad 2 tysiące mieszkańców) położona jest na południowo-wschodnich krańcach Beskidu Sądeckiego, w niewielkiej kotlince u zbiegu potoków Muszynka i Mochnaczka. Dawniej Tylicz był dawniej miasteczkiem.
Osada powstała w XIII w., przy szlaku handlowym na Węgry (przez Bardiów). W 1363 r. Kazimierz Wielki nadał jej prawa miejskie i nazwę Miastko. Ufundował też kościół oraz zainicjował budowę murów obronnych. Miasto posiadało prawo składu oraz sąd (zachowały się nazwy wzgórz nad miastem: „Szubienica” i „Łaska”). W 1391 r. Władysław Jagiełło nadał miasto biskupom krakowskim. Pozostawało ono w ich władaniu (w ramach tzw. Państwa Muszyńskiego) aż do 1783 r., kiedy to nastąpiła kasacja dóbr kościelnych przez władze austriackie. W XVI w. zaczęła napływać ludność wołosko-ruska (późniejsi Łemkowie). Po okresie upadku miasta, z początkiem XVII w. biskup krakowski nadał mu ponownie prawa miejskie, herb i liczne przywileje. Od tej pory utrwaliła się nowa nazwa – Tylicz. Wtedy też powstał nowy drewniany kościół, a osiadli tu Łemkowie wybudowali cerkiew. W 1770 r. w pobliżu Tylicza (na zboczach góry Jawor) stacjonowali konfederaci barscy pod dowództwem Kazimierza Pułaskiego.
Po II wojnie światowej z Tylicza wysiedlono ludność łemkowską, przestał też funkcjonować trakt na Słowację przez pobliską Przełęcz Tylicką (683 m n.p.m.). Nastąpiło znaczne zmniejszenie liczby mieszkańców, upadek znaczenia handlowego i w konsekwencji utrata praw miejskich. Tylicz zaczął się natomiast rozwijać jako miejscowość letniskowa i turystyczna (wykorzystując m.in. atrakcyjne położenie i bliskość Krynicy).
W Tyliczu zachował się, po części średniowieczny, miejski układ urbanistyczny z wyraźnym rynkiem. Przy nim stoi drewniany kościół pw. św. Piotra i Pawła z 1612 r. Wewnątrz kościoła znajduje się rokokowy ołtarz z obrazem Matki Bożej z Dzieciątkiem (XVI/XVII w.), barokowa chrzcielnica, ambona i organy a także dwudziestowieczna polichromia.
Przy drodze na Muszynkę stoi cerkiew pw. św. Kosmy i Damiana z 1743 r. z szeroką wieżą zwieńczoną baniastym hełmem. Wewnątrz znajduje się cenny osiemnastowieczny ikonostas i polichromią z 1938 r., nawiązującą tematycznie do dziewięćsetpiećdziesięciolecia Chrztu Rusi. Świątynię otaczają dorodne lipy.
W rejonie Tylicza występuje kilka źródeł mineralnych o dużej wydajności – główne koło cerkwi, na lewym brzegu Muszynki.
W ostatnich latach, na stokach Szwarcowej (790 m n.p.m.), na północ od centrum Tylicza uruchomiono kilka wyciągów narciarskich.

Miejsce znajduje się na szlakach

Pobierz aplikację

Nasza witryna wykorzystuje pliki cookies, m.in. w celach statystycznych. Jeżeli nie chcesz, by były one zapisywane na Twoim dysku zmień ustawienia swojej przeglądarki.
Więcej na ten temat...