Cerkiew św. św. Kosmy i Damiana w Bereście

49°30'07"N 20°58'14"E (49.502157, 20.970766)
506 m n. p. m.

Berest to wioska położona przy drodze Grybów – Krynica Zdrój. Po raz pierwszy wzmiankowana była w XVI w., jako część dóbr muszyńskich należących do biskupów krakowskich. Głównym zabytkiem wsi jest dawna cerkiew greckokatolicka z 1842 r. św. Kosmy i Damiana, która od 1951 r. pełni rolę miejscowego kościoła parafialnego pw. Matki Bożej Nieustającej Pomocy. Jest to typowa cerkiew zachodniej Łemkowszczyzny, konstrukcji zrębowej, z słupową wieżą, trójdzielna, z poszczególnymi częściami krytymi łamanymi dachami namiotowymi zwieńczonymi cebulastymi wieżyczkami. Wnętrze wypełnia polichromia z lat dwudziestych XIX w. W prezbiterium stoi ikonostas skomponowany z ikon siedemnasto- i osiemnastowiecznych oraz ołtarz z XIX w., w którym są dwie ikony z XVII w. z rzędu Dessis przedstawiające apostołów (w którym apostołowie wraz z Marią wznoszą modlitwę przebłagalną do Chrystusa). W nawie cerkwi znajdują się dwa barokowe ołtarze z XVIII w. oraz zespół obrazów z XVII i XVIII w., w tym Matka Boża Siedmiobolesna z małą postacią fundatora w rogu obrazu oraz ikona Chrztu Chrystusa z końca XVII w. Najważniejszym jednak malowidłem w tej części świątyni jest obraz Opieki Bogurodzicy (Pokrow) z pierwszej połowy XVIII w. pochodzący z Izb, gdzie był otaczany kultem. Dzieło łączy w sobie cechy sztuki bizantyjskiej z mocnymi wpływami sztuki zachodniego chrześcijaństwa. Szczególnie mocno obraz wiąże się z czasami Konfederacji Barskiej, kiedy to na przełomie lat sześćdziesiątych i siedemdziesiątych XVIII w. obozy konfederackie mieściły się na przełęczach w głównym grzbiecie Karpat. Wówczas do Izb często zaglądał m.in. Kazimierz Puławski, który wielokrotnie modlił się przed obrazem oraz zawiesił przed ołtarzem złote wotum po jednej z bitew. Tradycja podaje, że konfederaci doznawali wielu łask za wstawiennictwem Matki Bożej z Izb. Obraz przeniesiono do Berestu w 1955 r., gdzie w latach osiemdziesiątych działacze „Solidarności” złożyli Matce Bożej w ofierze złotą koronę. Jest to dowód na zachowaną ciągłość kultu nawet po przenosinach wizerunku maryjnego. Cerkiew otoczona jest malowniczym murkiem z łamanego kamienia z bramką zwieńczoną baniastym hełmem.

Miejsce znajduje się na szlakach

Pobierz aplikację

Nasza witryna wykorzystuje pliki cookies, m.in. w celach statystycznych. Jeżeli nie chcesz, by były one zapisywane na Twoim dysku zmień ustawienia swojej przeglądarki.
Więcej na ten temat...