Cerkiew św. św. Kosmy i Damiana w Piorunce

49°29'31"N 20°59'44"E (49.492028, 20.995833)
533 m n. p. m.

Piorunka jest jedną z najpóźniej lokowanych łemkowskich miejscowości, gdyż pochodzi dopiero z XVII w. Tak jak inne okoliczne wioski wchodziła skład państwa muszyńskiego należącego do biskupów krakowskich. Po II wojnie światowej i wysiedleniach ludności rusińskiej napłynęła tutaj ludność polska. Do dzisiaj można zobaczyć kilka przykładów starego budownictwa wiejskiego, co niewątpliwie nadaje miejscowości szczególnego uroku. We wsi znajduje się kościół pw. Matki Bożej Różańcowej, który jest dawną cerkwią greckokatolicką św. Kosmy i Damiana. Według legendy pierwsza cerkiew we wsi stanęła na miejscu kultu pogańskiego boga Peruna, który miał władać piorunami. Ponoć czczono tutaj jego posąg. Od imienia tego boga ma pochodzić nazwa wsi oraz sąsiedniego wzgórza. Obecna cerkiew powstała w 1798 r. zastępując starszą i kilkakrotnie była odnawiana. Drewniana budowla prezentuje typ zachodniołemkowski. Jest zbudowana na zrąb, za wyjątkiem słupowo-ramowej wieży i można w niej wyodrębnić trzy części nakryte osobnymi dachami z baniastymi hełmami. We wnętrzu cerkwi znajduje się polichromia wykonana w latach międzywojennych. W obrębie wyposażenia wyróżnia się drewniany ikonostas z przełomu XVII i XVIII w. z wyjątkową sceną na cokole pod ikoną św. Kosmy i Damiana. Znajduje się tam osiemnastowieczny portret pasterza łemkowskiego z dosyć prymitywną panoramą gór w tle. Świeckie przedstawienia na ikonostasach zdarzają się bardzo rzadko. Prawdopodobnie namalowała tą scenę ręka jakiegoś ludowego artysty, ale to sam temat ma tutaj dużą wartość – jest to świetne studium dla etnografów w zakresie ubioru Łemka sprzed trzystu lat. W nawie znajdują się osiemnastowieczne ołtarze. W jednym z nich jest ikona Matki Bożej. Na odwrocie ikony w czasie konserwacji ołtarza w drugiej połowie XX w. odkryto ciekawy portret księdza. Cerkiew wraz z drewnianą dzwonnicą otacza kamienny murek, w obrębie którego znajduje się używany do dziś stary cmentarz.

Miejsce znajduje się na szlakach

Pobierz aplikację

Nasza witryna wykorzystuje pliki cookies, m.in. w celach statystycznych. Jeżeli nie chcesz, by były one zapisywane na Twoim dysku zmień ustawienia swojej przeglądarki.
Więcej na ten temat...