Kościół pw. Narodzenia NMP w Myślenicach

Kościół pw. Narodzenia NMP jest jednym z dwóch późnośredniowiecznych kościołów w Myślenicach. Stoi na miejscu starszej świątyni, rozebranej w 1457 r. przez bandy zbuntowanych rycerzy podczas oblężenia miasta przez wojska Kazimierza Jagiellończyka. Obecny kościół zbudowano w 1465 r. w stylu gotyckim. Jest to świątynia jednonawowa, z późnobarokowym wyposażeniem i dwiema bocznymi kaplicami dobudowanymi w późniejszym okresie. Pięknie zdobiona, barokowa kaplica Matki Bożej Myślenickiej, znajdująca się po prawej stronie nawy, została zbudowana w latach 1642–1646 z fundacji hetmana Stanisława Koniecpolskiego. Znajduje się tutaj obraz Madonny z Dzieciątkiem, który Marcin Grabysza, chłop z Górnej Wsi (obecnie Górne Przedmieście – dzielnica Myślenic), ocalił spośród przedmiotów przeznaczonych do spalenia w czasie epidemii dżumy w Krakowie. W 1633 r. w domu Grabyszy doszło do objawienia – obraz został uznany za cudowny i w uroczystej procesji przyniesiony do kościoła. Tu zasłynął licznymi cudami. Jednym z uzdrowionych był syn hetmana, Aleksander, uzdrowiony ze ślepoty. Uradowany ojciec ufundował kaplicę jako wotum. Myślenickie sanktuarium cieszyło się dużym napływem pielgrzymów, szczególnie w XVII i XVIII wieku. Sporządzono wiele kopii wizerunku Madonny – jedna z nich trafiła do dworu w Kopytówce, a stamtąd do klasztoru w Kalwarii Zebrzydowskiej, gdzie sławą czynienia łask przyćmiła oryginał. Dziś Matka Boża Myślenicka jest czczona jako lokalna patronka.
Lewa kaplica boczna z ołtarzem Ukrzyżowania Pańskiego została zbudowana w latach 1793–1794 z fundacji zamożnego mieszczanina, Antoniego Obońskiego. W otoczeniu świątyni zwraca uwagę stopka Matki Bożej, wyryta w bocznej ścianie kaplicy cudownego obrazu, a także oznaczone miejsce złożenia kości (przy bramce prowadzącej na Plac Kilińskiego, zwany „końskim rynkiem”) i umieszczone w murze otaczającym plac kościelny tablice nagrobne ze zlikwidowanego w końcu XVIII stulecia przykościelnego cmentarza.