Jabłonka

Jabłonka (4500 mieszkańców) jest dużą wsią w centrum polskiej Orawy, siedzibą gminy, nieformalną stolicą regionu. Położona jest w kotlinie na Czarna Orawą i u zbiegu jej dopływów. Jest ważny w regionie węzłem drogowy. Posiada sklepy, restauracje, duże targowisko w południowej części, posterunek policji, szkoły (w tym liceum). Na niewielkim wzniesieniu znajduje się kościół parafialny Przemienienia Pańskiego z 1807 r.
Osada pochodzi z XIV w. W 1368 r. król Kazimierz Wielki ustanowił tu komorę celną na trakcie handlowym na Węgry. Jako wieś Jabłonka rozwinęła się w połowie XVI w. i pozostawała pod panowanie rodu Thurzo – panów na Zamkach Orawskich. W dobie reformacji, od 1595 r. istniała tu parafia luterańska. Podczas konfliktów religijnych na Górnych Węgrzech na początku XVII w. wieś została prawie całkowicie spalona. Od 1920 r. Jabłonka znajduje się w granicach Polski (w czasie II wojny światowej czasowo należała do państwa Słowackiego). Z Jabłonki pochodził ks. Ferdynand Machay bojownik o polskość Orawy i Spisza, członek delegacji orawskiej na kongres paryski w 1920 r., po II wojnie także archiprezbiter bazyliki mariackiej w Krakowie.