Grodzisko

Grodzisko (618 m n.p.m.) to porośnięty dorodną buczyną karpacką, charakterystyczny wierzchołek Beskidu Wyspowego w Paśmie Cietnia. Nazwa pochodzi od znajdującego się tu w okresie średniowiecza grodu, w którym Karol Bunsch ulokował siedzibę jednego z bohaterów swych powieści – Dzika. Pierwszą osadę w tym miejscu zbudowała jeszcze ludność kultury łużyckiej. Na jej ślady natrafiono podczas prac archeologicznych, przeprowadzonych w latach 1952–1955. Kolejna faza osadnicza dotyczy grodu kultury tynieckiej (II–I w. p.n.e.). W XII i XIII w. istniał tu spory gród warowny, zwany w źródłach historycznych „szczyrzyckim”. Przypuszcza się, że został zniszczony w czasie najazdu mongolskiego w 1259 r. Gród właściwy (wielkości 130 x 80 m) otaczał wał drewniano-ziemny, a podgrodzie – mur z kamienia. Ślady tych umocnień doskonale zachowały się do dnia dzisiejszego. W najwyższym punkcie znajduje się symboliczna mogiła partyzanta, ułożona na pamiątkę cmentarza partyzanckiego, który założono w 1944 r. na zachodnim stoku Grodziska.
Ponad przełęczą, na skraju lasu na południe od szczytu leżą zabudowania przysiółka Pod Grodziskiem. Rozciąga się stąd malowniczy widok Beskidu Wyspowego, z widocznym w perspektywicznym skrócie Pasmem Cietnia. Za Kotlinką Wiśniowej widnieje grzbiet Pasma Łysiny Beskidu Średniego.