Biskupice

Biskupice to wieś gminna położona u stóp Bukowej Góry. Na Bukowej Górze były prowadzone badania archeologiczne, które doprowadziły do odkrycia osady prehistorycznej z okresu kultury łużyckiej (VII w. p.n.e.). W toku dalszych badań odkryto gliniane naczynia do warzenia soli, świadczące o istnieniu na tym terenie źródeł solankowych. Ludność osady zajmowała się, oprócz rolnictwa, warzeniem soli. Biskupice w XIII w. należały do biskupów krakowskich (stąd nazwa miejscowości). Po najeździe tatarskim w 1241 r. bp Prandota z Białaczewa herbu Odrowąż osadził w Biskupicach Kanoników Ducha Świętego (duchaków), dając im kościół parafialny pw. św. Marcina. Duchaków był również kamieniołom, z którego czerpano materiał na budowę m.in. zamku żupnego w Wieliczce. Zabudowania klasztorne i majątek duchaków zostały skonfiskowane przez władze austriackie w 1783 r. W wyniku licytacji majątek nabyła rodzina Konopków. Klasztor został przebudowany na dwór, który później kupili Mieroszewscy. W okresie międzywojennym dwór był własnością Mieczysława i Jadwigi Walterów. Ich wnuk, obecny właściciel posiadłości Krzysztof Stefan Rzonca wraz z żoną i synem przywracają dawny blask zabudowaniom dworskim otoczonym zabytkowym parkiem (z XVIII/XIX w). Na skraju parku, rośnie pomnikowy dąb, który wg legendy posadził rycerz spod Grunwaldu Paszko Złodziej z Biskupic. Dąb faktycznie liczy około 300 lat.
W krajobrazie Biskupic dominuje kościół św. Marcina z XV w. zbudowany na wzgórzu. Przyciąga do siebie pielgrzymów cudownym wizerunkiem Matki Bożej Szkaplerznej, umieszczonym w ołtarzu kaplicy z XVI w. Wieża kościoła, o wysokości .40 m, powstała w 1888 r. Dzisiejszy wygląd kościoła jest efektem przebudowy w 1914 r. Śladem gotyckiej architektury świątyni jest kamienny portal. Wnętrze, głównie barokowe, pochodzi z XVII i XVIII w.
We wsi warto zwrócić uwagę na stojącą przy remizie OSP kapliczkę – figurę św. Jana Nepomucena, ufundowaną przez Mieroszewskich w 1899 r. Umieszczona na cokole sentencja przypomina o czasach dawnych właścicieli dworu: O byle cień ma żal człek do człeka, a życie jak osioł ucieka, a wieczność czeka. Tuż obok stoi obelisk ku czci ofiar hitlerowskiej okupacji pacyfikacji wsi w 10 XII 1943 r., z tablicą, na której został też wymieniony błogosławiony o. Narcyz Turchan (ur. 1879 r.), franciszkanin zamordowany w Dachau (1943 r.) beatyfikowany przez papieża Jana Pawła II jako jeden ze 108 męczenników II wojny światowej. Przy szkole podstawowej znajduje się popiersie Antoniego Pajdaka (1894–1988), urodzonego w Biskupicach. legionisty, jednego z oskarżonych w moskiewskim „procesie szesnastu”; w PRL-u był w opozycji niepodległościowej.