Mościce

Mościce są dzielnicą przemysłową Tarnowa, w której w latach dwudziestych XX w. została zbudowana Państwowa Fabryka Związków Azotowych (obecnie Azoty Tarnów).
W dniu 12 marca 1927 r. na posiedzeniu polskiego rządu zapadła decyzja o połączeniu dwóch podtarnowskich wsi (Świerczków i Dąbrówka Infułacka) i wybudowaniu tam wielkiej Państwowej Fabryki Związków Azotowych. Na terenach Świerczkowa i Dąbrówki utworzono nowe osiedle. Dla miasta Tarnowa była to niesłychanie ważna decyzja. Za sprawą fabryki miasto zaczęło się dynamicznie rozwijać, a spora część mieszkańców znalazła w fabryce zatrudnienie. Inicjatorem powstania zakładów był Ignacy Mościcki – prezydent RP i znany chemik, dlatego nowa dzielnica otrzymała na jego cześć nazwę Mościce. Z Mościcami związany był również jego bliski współpracownik Eugeniusz Kwiatkowski, dyrektor Zakładów Azotowych w latach 1930–1935. W tym okresie do Mościc przyjechali najlepsi inżynierowie i architekci, głównie ze Śląska i ze Lwowa. Zbudowano fabrykę, osiedle czteropiętrowych wielorodzinnych budynków dla wykwalifikowanej kadry inżynierskiej oraz mniejsze budynki i drewniane baraki dla robotników oraz willę pałacyk dla dyrektora naczelnego fabryki, a w późniejszym okresie także zespół blokowisk. Teren osiedla przyfabrycznego (około 200 ha) ma kształt prostokąta. Główną osią jest ulica Głogowa zamknięta od północy ulicą Kwiatkowskiego (dawną aleją Lipową), która oddziela osiedle od fabryki. Od południa znajduje się kwadratowy park z usytuowanym od północy pałacykiem modernistycznym (z detalami o cechach wtórnego eklektyzmu). Na terenie ograniczonym ulicami Jarzębinową, Topolową, (obecnie Kwiatkowskiego) i Czerwonych Klonów powstał zespół 12 jedno- i dwurodzinnych willi. Pomiędzy ulicami: Czerwonych Klonów a obecnie Ks. Indyka wybudowano 4 jednopiętrowe domy wielorodzinne. Zarówno modernistyczne wille jak i domy wielorodzinne nawiązują formą do dworków i siedzib ziemiańskich końca XVIII i pocz. XIX w. Pomiędzy ulicami Chemiczną, Kwiatkowskiego i Topolową powstał Zespół Zabudowy Publicznej tzw. Kasyno (modernistyczny budynek główny i dwa ujmujące go skrzydła boczne, dziedziniec i ogród). Równocześnie z budową domów wytyczano ulice obsadzając je drzewami. Przy ulicy Willowej (początkowa nazwa ul. Zamknięta) w 1940 r. zbudowano jeden z najciekawszych architektonicznie domów zwany do dzisiaj potocznie „willą Huellów” (od nazwiska właścicieli). Jego prosta i oszczędna bryła, zakończona od strony południowej oranżerią na kamiennej podmurówce, stanowi jeden z najlepszych przykładów budownictwa międzywojennego w Mościcach. Aby mieszkańcy nie odczuwali negatywnych skutków oddziaływania zakładów przemysłowych, w Mościcach jest duża ilość pasów zieleni oraz park (Park Miejski im. Eugeniusza Kwiatkowskiego). Obecnie Mościce są jedną z największych i najważniejszych dzielnic Tarnowa. Bardzo dobrze jest tu rozwinięta infrastruktura sportowo-rekreacyjna. Znajduje się tu stadion tarnowskiej Unii, Stadion Miejski, kompleks basenów z odkrytym basenem olimpijskim, kilka boisk piłkarskich i jedna z największych w Polsce hal sportowych (hala Jaskółka). W Centrum Sztuki Mościce wystawiane są spektakle teatralne i organizowane są koncerty. Funkcjonuje tu także kino Millennium.