Witanowice

Pierwsze wzmianki o kościele parafialnym w Witanowicach pojawiły się w latach 1325-1327. Kolejne informacje dotyczą erygowania parafii w 1380 r. przez księcia oświęcimskiego Jana III. Dobrze udokumentowana jest budowa drewnianego kościoła w 1663 r. Potwierdzał to napis umieszczony za głównym ołtarzem: "Hec Ecclesia est A.D.1663, sumpta C.D. Balth. Paszkowski". Konsekracji dokonał w tym samym roku biskup krakowski Mikołaj Oborski. Drewniany kościół witanowicki przetrwał 300 lat. Spłonął doszczętnie 13 lipca 1963 r. Miał dwa dzwony: "Św. Mikołaj", przelany ze starego, oraz "Św. Stanisław" z 1694 r. Kościół w Witanowicach był jednym z najpiękniejszych kościołów w dorzeczu Skawy. Gdyby istniał, z pewnością byłby wielką atrakcją na szlaku architektury drewnianej Kościół został opisany przez prof. J. Szablowskiego w Katalogu zabytków sztuki (1949.) Warto przytoczyć fragmenty opisu: "...drewniany, konstrukcji zrębowej z wieżą na słup. Prezbiterium wieloboczne, nawa kwadratowa. Przy nich zakrystia i kruchta z 1748 roku. Tęcza półkolista z barokowym krzyżem i posągami Matki Bożej oraz św. Jana. Wieża z izbicą i hełmem baniastym. Nad nim tzw. "latarnia". Wspaniała polichromia z 1667 roku ze scenami z życia Marii i Jezusa na stropie (12-cie malowideł). Na ścianach postacie świętych: Wacława, Wojciecha, Kazimierza. Ołtarze boczne z początku XVII wieku. Zachowały się posągi Matki Bożej z Dzieciątkiem oraz św. Anny pochodzące z tzw. "grupy św. Anny Samotrzeciej". Wykonane w stylu późno gotyckim (prawdopodobnie szkoła Wita Stwosza) na początku XVI wieku. Jest to pozostałość feretronu, jedyna wyjątkowo cenna pamiątka sprzed wieków...". Obecny kościół pw. św. Michała zbudowany został w latach 1968-1975 wg projektu Antoniego Mazura, krakowskiego architekta. Stoi na nowym miejscu, w odległości ok. 200 m na północ od starej świątyni. W ołtarzu głównym umieszczony jest relikwiarz z fragmentem kości (2 cm) św. Stanisława Biskupa i Męczennika. Znajduje się tu również tabernakulum ocalałe z pożaru poprzedniego kościoła. We wnęce, w lewej ścianie nawy jest umieszczony obraz Matki Bożej Witanowskiej - kopia słynącego łaskami obrazu, który spłonął w pożarze drewnianego kościoła. Wcześniej, podczas prac konserwatorskich, pod wizerunkiem poddanym renowacji odkryto malowidło z 1510 r. Była to również podobizna Marii. W miejscu spalonego kościoła i spalonego cmentarzyka (zachowały się jedynie dwa murowane nagrobki - Ludwika i Honoraty Lgockich), stoi krzyż z napisem: Na tym miejscu stał kościół 1663-1963.