Szczucin

Szczucin położony jest na prawym brzegu Wisły w Kotlinie Sandomierskiej w północno-wschodniej części województwa małopolskiego. Graniczy z województwem świętokrzyskim. Przez Szczucin przebiega droga krajowa nr 73, łącząca Warszawę z Jasłem. Pierwsze wzmianki o parafii pod Szczucinem pochodzą z 1326 r. Szczucin był własnością rycerską. Mieszkańcy wsi trudnili się m.in. flisactwem, połowem ryb, rolnictwem, drobnym rzemiosłem. Szczucin rozwijał się głównie dzięki posiadaniu portu rzecznego i żegludze na Wiśle.
W 1780 r. Szczucin uzyskał prawa miejskie, które utracił dopiero w 1935 r. w czasie reformy administracyjnej. I wojna światowa powstrzymała rozwój miasteczka. We wrześniu 1914 r. wzdłuż Wisły na zachód od Szczucina rozlokowały się oddziały Legionów Józefa Piłsudskiego, atakując Rosjan po drugiej stronie rzeki i odnosząc spore sukcesy. We wrześniu 1939 r. w rejonie Szczucina toczyły się ciężkie walki cofającej się Armię Kraków z przeważającymi siłami niemieckimi. Po rozbiciu polskich oddziałów wielu żołnierzy dostało się do niewoli. 12 września 1939 r. w żołnierze Wehrmachtu dokonali zbrodni na polskich jeńcach wojennych oraz cywilnych uchodźcach uwięzionych w miejscowej szkole podstawowej. W płomieniach lub od kul zginęło około 70 osób. W 1959 r. w miejscu spalonej szkoły postawiono pomnik upamiętniający te tragiczne wydarzenia (ul. Wolności). Po zakończeniu wojny Szczucin pozostał wsią z zachowanym małomiasteczkowym układem przestrzennym. Od 1 stycznia 2009 r. znowu jest miastem.
Kościół Św. Marii Magdaleny w Szczucinie, fundacji rodziny Miklaszewskich, z 1680 r., usytuowany jest w północno-wschodnim narożu obszernego Rynku. Obecny barokowy kościół wzniesiony został na miejscu drewnianego z fundacji księdza Adama Miklaszewskiego, proboszcza szczucińskiego i kustosza pilickiego oraz jego brata Seweryna Miklaszewskiego, kanonika tarnowskiego. Prace przy budowie trwały od 1680 r. do początków XVIII w. Konsekracja świątyni miała miejsce w 1734 r. W 1795 r. kościół został uszkodzony przez pożar a następnie odbudowany. W latach 1864–1873 został powiększony, dzięki Helenie Husarzewskiej, o parę bocznych kaplic, przedsionek (od wschodu) i wieżę. W 1905 r. kościół ponownie rozbudowany o dwie nawy boczne według projektu Jana Sas-Zubrzyckiego. W 1944 r. kościół został poważnie uszkodzony w wyniku działań wojennych. Całkowitemu zniszczeniu uległa wtedy wieża, którą odbudowano w latach 1959–60. Kościół, wzniesiony w stylu barokowym i neobarokowym, jest murowany z cegły i kamienia. Pierwotnie jednonawowy, obecnie jest trójnawowy, z prezbiterium zamkniętym ścianą prostą. Wyjątkowym "skarbem" szczucińskiej świątyni jest polichromia figuralna i ornamentalna w stylu Młodej Polski autorstwa Karola Frycza, pokrywająca sklepienie i ściany boczne. Na szczególną uwagę zasługują obrazy: Matki Bożej z Dzieciątkiem, Matki Bożej Niepokalanie Poczętej (druga połowa XVIII w.), barokowy obraz Matki Bożej Różańcowej ukazanej w asyście świętych (1714 r.) oraz Chrystus Ukrzyżowany i św. Maria Magdalena (około 1960 r.). Na dzwonnicy znajduje się gotycki dzwon z XV w.
Okręgowe Muzeum Zabytków Techniki Drogownictwa w Szczucinie znajduje się przy głównej ulicy Szczucina w południowej części miasta. Jest to muzeum i skansen historii i techniki budowy dróg, obecnie będące Wydziałem Historii Drogownictwa Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad. Placówka powstała w 1982 roku, najpierw jako Izba Pamięci, która rozwijała się w miarę gromadzenia nowych i bardziej wartościowych eksponatów. W maju 1992, decyzją Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków, muzeum zostało wpisane do rejestru zabytków. Znajdują się w nim unikatowe maszyny i sprzęt drogowy, tablice szlakowe i znaki drogowe, zbiór narzędzi drogowych, bogate archiwum i izba regionalna pokazująca postęp w mechanizacji robót drogowych. Jest to jedyne muzeum drogownictwa w Europie.
Zespół dworski Boguszów. Przy zachodniej granicy Szczucina, w miejscowości Lubasz znajduje się ciekawy dworek małopolski rodziny Boguszów w dużym parku podworskim z wiekowymi dębami, o powierzchni około 5 ha. Rozległy parterowy budynek dworu wybudowano około 1917 r. na miejscu starszego. Stromy dach z trójkątnymi lukarnami oświetlającymi poddasze i niemal zupełny brak dekoracji architektonicznej sprawia, że do dzisiaj panuje tu właściwy jedynie rezydencjom ziemskim klimat.