Polana Kalatówki

Polana Kalatówki jest to duża polana znajdująca się po zachodniej stronie Doliny Bystrej pod Przełęczą Białego. Jej nazwa pochodzi od nazwiska góralskiej rodziny Kalatów z Szaflar, którzy już w XIV w. wypasali tu swoje owce. Pasterskie tradycje kontynuowane są do dzisiaj poprzez wypas kulturowy, pozwalający na zachowanie bioróżnorodności łąk, przy jednoczesnym utrwaleniu starych tradycji pasterskich.
Kalatówki rozdzielone są na część dolną i górną moreną boczną dawnego lodowca Bystrej, na której stoi hotel górski. Morena boczna powstała, gdy materiał skalny przyniesiony przez lodowiec wytopił się na brzegu jęzora lodowcowego. Jest to najlepiej zachowanych morena w całych Tatrach. Roztacza się z niej wspaniała panorama grupy Kasprowego Wierchu.
W latach 1911–1912 Tatrzańskie Towarzystwo Narciarzy zbudowało na Kalatówkach pierwsze schronisko im. Aleksandra Bobkowskiego, jednak w ramach przygotowań do Mistrzostw Świata FIS w 1939 r., zdecydowano o budowie nowego i większego obiektu. W 1938 r. rozpoczęto budowę obecnego hotelu górskiego według projektu Józefa Jaworskiego. Prace ukończono w rekordowym czasie pięciu miesięcy, a nowo powstałe schronisko było najnowocześniejszym jak na tamte czasy tego typu obiektem w Polsce. Do dzisiaj wygląd budynku wzbudza wiele kontrowersji. Jego przeciwnicy twierdzą, że nie wpisuje się w koloryt podhalańskiej architektury i nie pasuje do miejsca, w którym się znalazł. W czasie drugiej wojny świtowej jako najbardziej luksusowe schronisko w Tatrach, obiekt zajęli Niemcy, którzy przeznaczyli je na miejsce wypoczynkowe dla ważnych osobistości. W grudniu 1939 r. na Kalatówkach odbyło się spotkanie przedstawicieli gestapo i NKWD, którzy ustalili przebieg granicy pomiędzy Generalnym Gubernatorstwem a ZSRR. Na początku 1943 r. spłonęło stare drewniane schronisko, które było do tej pory wykorzystywane jako magazyn i miejsce noclegowe personelu hotelowego. W tym samym roku doszło do niecodziennego wydarzenia. Niezidentyfikowany samolot zrzucił na hotel bombę, która wybuchła na tarasie budynku, nie wyrządzając większych szkód.
Na początku lat sześćdziesiątych w hotelu zaczęto organizować jedne z pierwszych jazzowych imprez w Polsce, które nazywano warsztatami muzycznymi. Brali w nich udział tacy znani muzycy jak Krzysztof Komeda, Andrzej Kurylewicz, Zbigniew Namysłowski, Jan Ptaszyn Wróblewski. Muzyczne tradycje tego miejsca odżyły w 1997 r., kiedy zorganizowano pierwszy Jazz Camping Kalatówki odbywający się od tamtego czasu zawsze w ostatni tydzień września. Innym cyklicznym wydarzeniem są odbywające się w poniedziałek wielkanocny zawody na starym sprzęcie narciarskim o Wielkanocne Jajo im. Krystyny Behounek, które rozgrywane są od 1999 r. Impreza ta, bardziej o charakterze towarzyskim niż sportowym, cieszy się dużą popularnością wśród zakopiańskich narciarzy.
Hotel na Kalatówkach od lat osiemdziesiątych ubiegłego wieku jest systematycznie unowocześniany. Na początku XXI w. przeprowadzono termomodernizację ocieplając budynek z zewnątrz, wymieniając instalację centralnego ogrzewania oraz instalując na dachu 20 solarów. Aktualnie obiekt oferuje 84 miejsca o wysokim, jak na turystyczne warunki, standardzie w pokojach 1-, 2-, i 5-osobowych.
Na południe od Polany Kalatówki, we wschodnich stokach Kalackiej Turni (1383 m n.p.m.), znajduje się Jaskinia Bystrej, nazywana też Niżnią Kalacką Jaskinią. Została odkryta w 1929 r. przez Stafana i Tadeusza Zwolińskich. W jaskini tej w 1987 r. miał miejsce tragiczny wypadek. W jednym z syfonów utonął nurkujący w nim jugosłowiański grotołaz. Akcja wydobycia nurka trwała ponad miesiąc i pomagali w niej specjalnie sprowadzeni do tego celu ratownicy z Francji.