Grojec

Na Górze Grojeckiej (na zachód od Grojca) znajduje się grodzisko, w którym znaleziono bardzo liczne materiały ceramiczne, na podstawie których można określić wiek powstania, funkcjonowania i użytkowania osady obronnej na końcową fazę tzw. kultury łużyckiej czyli lata 550–450 p.n.e. Pod koniec XI lub na początku XII w. w obecnym centrum wsi istniało nowe grodzisko. Nazwa wsi zmieniała się, oznaczając zawsze miejsce ogrodzone. Od 1846 r. wieś nazywa się Grojec. W środku wsi w otoczeniu parkowej zieleni stoi zabytkowy, drewniany kościółek św. Wawrzyńca (nieopodal nowoczesna bryła kościoła parafialnego). W zespole pałacowo-parkowym znajduje się potężna budowla pałacu Radziwiłłów z wykuszami dachowymi i tarasem wspartym na masywnej kolumnadzie. Ciekawostką jest znajdujący się w południowej części Grojca skansen pszczelarstwa Krzysztofa Zycha. Z południowego skraju wsi rozciąga się przepiękna panorama z widokiem na Beskid Mały.
Zespół pałacowo-parkowy w Grojcu z pałacem Radziwiłłów i starym parkiem (z połowy XIX w.), w którym występują drzewa będące pomnikami przyrody, objęty jest ochroną konserwatorską. Neogotycki pałac z wykuszami dachowymi posiada taras wsparty na masywnej kolumnadzie. Wcześniej związany był z rodziną Bobrowskich (właścicieli dóbr grojeckich). Powstał w pierwszej połowie XIX w. po gruntownej przebudowie barokowego dworu obronnego Porębskich z XVII w. i dobudowaniu skrzydła (w końcu XIX w.). Jest murowaną dwukondygnacyjną rezydencję wielkopańską, zadaszoną dachem mansardowym. Od początku XX w. do 1939 r. w. była ona siedzibą księcia Władysława Radziwiłła. Po II wojnie światowej majątek rozparcelowano. Pałac początkowo wchodził w skład Państwowego Gospodarstwa Rolnego w Jawiszowicach. W latach pięćdziesiątych został rozbudowany, nadbudowany i w całości przystosowany dla potrzeb Państwowego Domu Pomocy Społecznej (od 1994 r. Powiatowy Zakład Opiekuńczo-Leczniczy). Obecnie budynek stoi pusty. Zespół pałacowo-parkowy w Grojcu jest czołowym przykładem wiejskich rezydencji szlacheckich Ziemi Oświęcimskiej.