Las Zwierzyniec

Las Zwierzyniec, wchodzący w skład Tenczyńskiego Parku Krajobrazowego, położony na Garbie Tenczyńskim, w granicach wsi Tenczynek, swoją nazwę zawdzięcza Potockim, którzy w połowie XIX w. założyli w nim zwierzyniec – hodowlę zwierząt łownych (m.in.: danieli, borsuków, dzików, jeleni), istniejącą do 1919 r. Pozostałością po ogrodzonym niegdyś zwierzyńcu jest Brama Zwierzyniecka – brama wjazdowa do zwierzyńca stojąca w Rzeczkach, przysiółku Tenczynka. Brama dekorowana wizerunkami zwierząt łownych jest obiektem unikatowym w skali regionu. W Lesie Zwierzyniec jest kilka kulminacji Garbu Tenczyńskiego: Bukowa (370 m n.p.m.), Porąbka (361 m n.p.m.), Czerwieniec (380 m n.p.m.) i Niedźwiedzia Góra (354 m n.p.m.). W pobliżu zalesionej Niedźwiedziej Góry czynny jest duży kamieniołom diabazów Niedźwiedzia Góra. Diabaz (doleryt), najstarsza magmowa skała wulkaniczna, jest odmianą bazaltu. Kopalnia odkrywkowa Niedźwiedzia Góra, czynna od 1902 r. oraz kilka podobnych w tym rejonie, pozyskujących surowce skalne (diabaz, porfir, melafir) świadczą o istnieniu na tym terenie czynnych wulkanów. Obok kamieniołomu znajduje się nieczynna kopalnia węgla kamiennego Krystyna I, uruchomiona przez Potockich w 1895 r., dla której wybudowano również podziemną, dwukilometrową sztolnię, łączącą szyb wydobywczy z Gwoźdźcem, przysiółkiem Nawojowej Góry, doprowadzając do niego bocznicę kolejową z Krzeszowic. Wydobywany w Tenczynku węgiel gazowy eksportowany był głównie do Włoch. Podczas wielkiego kryzysu gospodarczego w 1929 r. kopalnię zatopiono, ponieważ nie wytrzymywała konkurencji z kopalniami z pobliskiego Górnego Śląska. Po północnej stronie wzniesienia Czerwieniec (380 m n.p.m.) druga nieczynna kopalnia węgla Krystyna II, została uruchomiona w okresie międzywojennym. Podczas wojny eksploatowana była przez Niemców, a po wojnie przeszła na własność Skarbu Państwa i była pod zarządem Kopalni „Siersza”. Ostatecznie działalność zakończyła w 1955 r.