Polski
English
Deutsch
Rezerwat Żebracze obejmuje obszar o powierzchni 44,67 ha w dolnej części stromego południowo-zachodniego stoku Jaworzynki (Wielkiej Bukowej, 1104 m n.p.m.) w krótkiej dolince bocznego dopływu Szczawnika (otulina rezerwatu ma 149 ha). Ze względu na strome zbocze, rezerwat jest położony na zróżnicowanej wysokości 607–1010 m n.p.m. Całość znajduje się w obrębie leśnictwa Szczawnik (Nadleśnictwo Piwniczna).
Rezerwat Żebracze został powołany Zarządzeniem Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa z 11 grudnia 1995 r. w celu ochrony naturalnych lasów bukowych o zróżnicowanym składzie gatunkowym, licznych form skałkowych oraz stanowisk rzadkich i chronionych gatunków porostów. W rezerwacie dominuje drzewostan bukowo-jodłowy. Wiele drzew ma około 150 lat. Podobnie jak w całych Beskidach, tak i tu pojawia się powszechna tendencja wypierania jodły przez buka w drzewostanach regla dolnego. Największą powierzchnię zajmuje formacja żyznej buczyny karpackiej Dentario Glandulosae-Fagetum. W runie występuje także objęta ochroną marzanka wonna, a ponadto gajowiec żółty. Oprócz narecznicy i wietlicy, w zespole spotyka się także inne paprocie, jak np. zachyłka oszczepowata i zachyłka trójkątna. W miejscach, gdzie gleby są mniej zasobne w składniki pokarmowe, występuje drzewostan bukowy reprezentujący zespół kwaśnej buczyny Luzulo Nemorosae-Fagetum. Na stoku występują grzędy skalne, które porasta las jodłowy. W jego runie dominuje trzcinnik leśny. Zdecydowanie najmniejszą część powierzchni rezerwatu zajmuje świerk pospolity z domieszką modrzewia europejskiego. W drzewostanie tym zupełnie nie występuje piętro runa, wyjątkowo spotykamy borówkę czarną i pojedyncze gatunki roślin charakterystyczne dla lasów bukowych – dowód, iż pierwotnie występowała tu buczyna karpacka. Sporadycznie można spotkać jaworzynę górską oraz brzosty, czyli wiązy górskie. Wzdłuż potoków rozwija się zbiorowisko roślin z udziałem lepiężnika białego, żywokostu sercowatego i miesiącznicy trwałej.
W górnej części potoku płynącego wzdłuż południowej granicy rezerwatu występuje ubogie zbiorowisko łąkowe. Z wielu roślin chronionych występujących w rezerwacie, na szczególną uwagę zasługują gnieźnik leśny, podkolan zielonawy, parzydło leśne, paprotnik kolczasty i miesiącznica trwała. W porównaniu do silnie zdewastowanych i odmłodzonych drzewostanów w otoczeniu, las ten stanowi dobrze zachowany starodrzew dawnej puszczy karpackiej. Krajobrazowym walorem są też liczne wychodnie skalne, jary źródliskowe i wąwozy.
W miejscu, gdzie granica rezerwatu dochodzi do drogi w dolinie Szczawnika, ustawiono tablice z informacjami o rezerwacie i regulamin zachowania turysty w formie piktogramów (głównie zakazy).
Rezerwat Żebracze został powołany Zarządzeniem Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa z 11 grudnia 1995 r. w celu ochrony naturalnych lasów bukowych o zróżnicowanym składzie gatunkowym, licznych form skałkowych oraz stanowisk rzadkich i chronionych gatunków porostów. W rezerwacie dominuje drzewostan bukowo-jodłowy. Wiele drzew ma około 150 lat. Podobnie jak w całych Beskidach, tak i tu pojawia się powszechna tendencja wypierania jodły przez buka w drzewostanach regla dolnego. Największą powierzchnię zajmuje formacja żyznej buczyny karpackiej Dentario Glandulosae-Fagetum. W runie występuje także objęta ochroną marzanka wonna, a ponadto gajowiec żółty. Oprócz narecznicy i wietlicy, w zespole spotyka się także inne paprocie, jak np. zachyłka oszczepowata i zachyłka trójkątna. W miejscach, gdzie gleby są mniej zasobne w składniki pokarmowe, występuje drzewostan bukowy reprezentujący zespół kwaśnej buczyny Luzulo Nemorosae-Fagetum. Na stoku występują grzędy skalne, które porasta las jodłowy. W jego runie dominuje trzcinnik leśny. Zdecydowanie najmniejszą część powierzchni rezerwatu zajmuje świerk pospolity z domieszką modrzewia europejskiego. W drzewostanie tym zupełnie nie występuje piętro runa, wyjątkowo spotykamy borówkę czarną i pojedyncze gatunki roślin charakterystyczne dla lasów bukowych – dowód, iż pierwotnie występowała tu buczyna karpacka. Sporadycznie można spotkać jaworzynę górską oraz brzosty, czyli wiązy górskie. Wzdłuż potoków rozwija się zbiorowisko roślin z udziałem lepiężnika białego, żywokostu sercowatego i miesiącznicy trwałej.
W górnej części potoku płynącego wzdłuż południowej granicy rezerwatu występuje ubogie zbiorowisko łąkowe. Z wielu roślin chronionych występujących w rezerwacie, na szczególną uwagę zasługują gnieźnik leśny, podkolan zielonawy, parzydło leśne, paprotnik kolczasty i miesiącznica trwała. W porównaniu do silnie zdewastowanych i odmłodzonych drzewostanów w otoczeniu, las ten stanowi dobrze zachowany starodrzew dawnej puszczy karpackiej. Krajobrazowym walorem są też liczne wychodnie skalne, jary źródliskowe i wąwozy.
W miejscu, gdzie granica rezerwatu dochodzi do drogi w dolinie Szczawnika, ustawiono tablice z informacjami o rezerwacie i regulamin zachowania turysty w formie piktogramów (głównie zakazy).
