Tenczyński Park Krajobrazowy

Tenczyński Park Krajobrazowy, położony na terenie 9 małopolskich gmin (Alwernia, Babice, Chrzanów, Kraków, Krzeszowice, Liszki, Trzebinia, Wielka Wieś i Zabierzów) jest jednym z pięciu w Zespole Jurajskich Parków Krajobrazowych w okolicach Krakowa. Utworzony w 1981 r. na powierzchni 13 658,1 ha, swoim zasięgiem obejmuje Garb Tenczyński (stąd nazwa parku) wraz z kompleksami leśnymi: Puszczą Dulowską, Lasem Zwierzyniec, drzewostanami pomiędzy Nielepicami i Zabierzowem oraz kompleksami w okolicach Babic i Regulic. W urozmaiconym krajobrazie parku znajdują się m.in. liczne ostańce z wapieni górno-jurajskich podlegające procesom krasowym, niewielkie jaskinie i paleozoiczne skały pochodzenia wulkanicznego. Ponad 1/3 obszaru parku zajmują lasy (buczyny karpackie, bory mieszane sosnowo-dębowe, łęgi olszowe oraz lasy grądowe), w których występują chronione gatunki roślin (m.in: rojnik pospolity, tojad mołdawski, bluszcz pospolity, lilia złotogłów, rosiczka okrągłolistna, barwinek pospolity, skrzyp olbrzymi) oraz chronione zwierzęta (m.in. łoś, krogulec, myszołów zwyczajny, derkacz, płomykówka, czajka, żółw błotny). W parku znajduje się 5 rezerwatów przyrody (na terenie powiatu krakowskiego: Wąwóz Mnikowski, Skała Kmity, Zimny Dół), 47 pomników przyrody, 2 stanowiska dokumentacyjne i 3 użytki ekologiczne. Wśród zabytków na uwagę zasługują: ruiny zamku Tenczyn z XVI–XVIII w., zamek Lipowiec z XIV w., zespoły dworskie i zabytkowe parki (dwór w Aleksandrowicach z XVII–XIX w., zespół pałacowy w Balicach z XVI–XX w., zespół dworski w Mnikowie z XVI–XX w.). Na terenie parku znajduje się także skansen w Wygiełzowie (Nadwiślański Park Etnograficzny).