Jusdzczyn

Duża wieś (ok. 2500 mieszkańców) ciągnąca się w dolince Juszczynki, wśród połogich wzgórz na północno-wschodnich krańcach Pasma Policy (u podnóży płaskiej i bezleśnej Sarnowej Góry (513 m n.p.m.). Pierwsza wzmianka o wsi pochodzi z 1410 r., kiedy to król Władysław Jagiełło za zasługi w wojnie z Krzyżakami ofiarował we władanie Zbigniewowi z Brzezia 16 wsi starostwa lanckorońskiego – w tym Juszczyn. Następna wzmianka o wsi pojawia się już w 1443 r. przy okazji podziału majątku panów z Brzezia. Po rozbiorach Juszczyn wraz z dobrami makowskimi przeszedł na własność skarbu austriackiego, a w 1839 r. dobra te nabył hrabia Filip Saint-Genois d’Anneacourt, którego syn Maurycy w 1878 r. odsprzedał wieś Albrechtowi Habsburgowi z Żywca. Juszczyn był w tamtych czasach typową wsią pasterską, a do dziś są tu dość wyraźne ślady osadnictwa polaniarskiego w postaci odrębnych, lokowanych wśród lasów przysiółków. Pod koniec XVI w. poszukiwano w okolicy rud miedzi, a w górnej części wsi, na tzw. Jędrzejowej Roli (w sąsiedniej dolince Cadyńki), w miejscu, które do dziś nosi nazwę Hucisko, istniała w XVII i XVIII w. huta szkła. W centrum, w dolnej części wsi, znajduje się kościół parafialny pw. MB Pocieszenia, o nowoczesnej architekturze z lat 70-tych XX w. W głównym ołtarzu wizerunek patronki, pochodzący z tzw. szkoły żywieckiej, liczący ok. 170 lat. W latach 80-tych XX w. w tutejszym kościele pracował (i głosił płomienne antykomunistyczne kazania) kapelan „Solidarności” ks. Adolf Chojnacki, przeniesiony tu przez władze z Krakowa Bieżanowa. Po 1989 r. ks. Chojnacki pracował wśród Polonii na rumuńskiej Bukowinie oraz na Ukrainie. Śladem jego działalności są tablice pamiątkowe na ścianach przykościelnej dzwonnicy. Zmarł w 2001 r. i na wyraźne życzenie został pochowany w Juszczynie.