Łososina Górna

Łososina Górna, położona u ujścia potoku Sowlina do Łososiny, była niegdyś odrębną miejscowością. Obecnie jest dzielnicą Limanowej. Początki osadnictwa na tym terenie wiążą się z rycerskim rodem herbu Krzywaśny lub Szreniawa, przodków rodów Lubomirskich i Stadnickich, osiadłych w Zbydniowie koło Żegociny na Pogórzu Wielickim. Łososina wzmiankowana była po raz pierwszy w 1326 r. W pierwszej połowie XVI w. wieś dzierżawili Rupniowscy z Rupniowa, propagatorzy arianizmu. Przekształcili oni miejscowy kościół w zbór, a pierwotną funkcję odzyskał on dopiero w 1600 r. W 1929 r. powstała tutaj Górska Szkoła Rolnicza, która funkcjonowała z sukcesem do 1952 r. Jej zadaniem była edukacja miejscowej ludności w zakresie prowadzenia gospodarki rolnej na nieurodzajnych i kamienistych glebach górskich. Do niedawna funkcjonowały Łososińskie Zakłady Przemysłu Drzewnego, produkujące drewniane sprzęty, beczki, skrzynie i opakowania z drewna. Na terenie wsi stał drewniany, zabytkowy dwór pochodzący z początku XIX w. Niestety spłonął on w 1981 r., pozostawiając zaniedbany park, a w nim obelisk upamiętniający poległych legionistów z ziemi limanowskiej. W bazie pomnika utworzono niszę, w której umieszczono urny z ziemią z Cmentarza Orląt Lwowskich, Monte Cassino oraz Katynia. Jedynym zabytkiem Łososiny jest dziś drewniany kościół parafialny pw. Wszystkich Świętych, konstrukcji zrębowej w XVII w. Najstarszym elementem wyposażenia jest gotycka, XV-wieczna chrzcielnica. Uwagę zwracają również rokokowe ołtarze, chór muzyczny z XVIII-wiecznym parapetem i obraz Chrystusa Miłosiernego pochodzący również z XVIII w. Jest to trzecia świątynia postawiona w tym samym miejscu. Poprzednie pochodziły z lat 1326 i 1491. W otoczeniu kościółka rośnie kilka drzew chronionych w formie pomników przyrody: dąb o obwodzie 3,7 m oraz lipy.