Chrzanów

Miasto Chrzanów (40 000 mieszkańców) jest siedzibą władz powiatu chrzanowskiego oraz gminy miejsko-wiejskiej Chrzanów. Położone jest na pograniczu Pagórów Jaworznickich, Garbu Tenczyńskiego oraz Rowu Krzeszowickiego. Przez miejscowość przepływa potok Chechło. Początki osadnictwa na terenie dzisiejszego Chrzanowa nie są dokładnie znane. Kasztelania chrzanowska istniała już w XII w. W XIV w. Chrzanów uzyskał prawa miejskie. Przez stulecia (do 1939 r.) był miastem prywatnym. Szybki rozwój miejscowości związany był z dogodnym położeniem na ważnym szlaku handlowym wiodącym z Krakowa na Śląsk i dalej m.in. do Czech. Podstawą rozkwitu gospodarczego stało się kopalnictwo i handel kruszcami (ołowiem, od XIX w. cynkiem) oraz handel bydłem. Istotnym wydarzeniem było uruchomienie linii kolejowej w 1847 r. W latach międzywojennych w Chrzanowie powstało kilka ważnych zakładów przemysłowych m.in. Pierwsza Fabryka Lokomotyw w Polsce „Fablok” SA.
Rynek w Chrzanowie zachował zabytkowy układ architektoniczny. Większość otaczających go kamienic pochodzi z XIX w. Warto zwrócić uwagę na secesyjną kamienicę z numerem 13.
Z historią, kulturą i przyrodą regionu można się zapoznać w istniejącym od 1960 r. muzeum znajdującym się w dawnym lamusie dworskim. Warto zwiedzić kościół parafialny pw. św. Mikołaja z gotyckim prezbiterium z przełomu XIV i XV w. oraz cmentarze: parafialny i żydowski. Chrzanów, podobnie jak przed wiekami, nadal jest ważnym węzłem komunikacyjnym (linia kolejowa, autostrada A4, droga krajowa nr 79 oraz drogi wojewódzkie: droga nr 933 oraz droga nr 781). Miasto otoczone jest kompleksami leśnymi wykorzystywanymi jako tereny rekreacyjne. Posiada gęstą sieć szlaków rowerowych oraz ścieżek dydaktycznych. Znajduje się na Szlaku Miejsc Papieskich na Ziemi Chrzanowskiej.